SPIS TREŚCI
Jakie przedmioty można zaliczyć do najbardziej uciążliwych w kontekście transportowania? Bez wątpienia na pierwszym miejscu znajdują się produkty spożywcze. Przetransportowywanie żywności, jest niezwykle trudne. Informacje na ten temat znaleźć możesz w naszym artykule – Inteligentne opakowanie – teraźniejszość, czy przyszłość? Zwłaszcza tej, która musi zapewnione mieć odpowiednie warunki przechowywania – np. artykuły świeże, takie jak mięso czy warzywa i owoce. Jednak artykuły tego rodzaju to nie jedyna zmora osób zajmujących się organizacja transportów. Przede wszystkim uwagę należy zwrócić jeszcze na przewóz materiałów niebezpiecznych.
O czym należy pamiętać, podczas transportu materiałów niebezpiecznych
Podobnie, jak w przypadku wspomnianych wcześniej artykułów spożywczych, materiały niebezpieczne mogą mieć wpływ na bezpieczeństwo osób postronnych, oraz na ich zdrowie. Mocno wyśrubowane normy mają więc ogromne znaczenie. Zabezpieczają zarówno ludzi, jak i zwierzęta oraz przyrodę. Na co jeszcze należy zwrócić. Przede wszystkim na to, że w przypadku transportu materiałów niebezpiecznych kluczową rolę odgrywa bardzo dokładne odizolowanie ładunku od środowiska zewnętrznego. A także możliwość ograniczenia ryzyka wydostania się materiały poza pojemnik transportowy.
Transport materiałów niebezpiecznych, a podstawa prawna
Jeśli mowa jest o transporcie materiałów niebezpiecznych, to nie można nie wspomnieć o Umowie Europejskiej ADR. Jest to porozumienie międzynarodowe, które obejmuje aż 50 krajów. Nowelizowana jest ona co 2 lata. A co takiego się w niej znajduje? Określa ona m.in. warunki dotyczące pakowania, oznakowania i transportu niebezpiecznych substancji. Oprócz tego znajdują się w niej szczegółowe informacje dotyczące materiałów, które uznawane są za niebezpieczne. A także odpowiednia ich klasyfikacja. We wspomnianej umowie znajdują się też wyszczególnione zakazy ładowania. Są one niezwykle przydatne, zwłaszcza gdy planowany jest przewóz kilku różnych rodzajów materiałów, a nie ma pewności, że mogą one być transportowane razem.
Rodzaje materiałów niebezpiecznych
Czym są materiały niebezpieczne? Najbardziej ogólnie mówiąc, są to wszystkie te, które poprzez bezpośredni kontakt, mogą przyczynić się do stworzenia zagrożenia dla zdrowia lub życia. Wymienić można wśród nich np. substancje:
- żrące;
- wybuchowe;
- zakaźne;
- promieniotwórcze;
- zapalne;
- trujące.
Substancje znajdujące się w danej grupie, wymagają odpowiedniego transportu. W tym specjalistycznego pojemnika oraz typu pojazdu.
Klasy materiałów niebezpiecznych
- Klasa 1 – materiały wybuchowe
- Klasa 2 – gazy
- Klasa 3 – materiały ciekłe zapalne
- Klasa 4.1 – materiały stałe zapalne, materiały samoreaktywne oraz materiały wybuchowe stałe odczulone
- Klasa 4.2 – materiały samozapalne
- Klasa 4.3 – materiały wytwarzające w zetknięciu z wodą gazy zapalne
- Klasa 5.1 – materiały utleniające
- Klasa 5.2 – nadtlenki organiczne
- Klasa 6.1 – materiały trujące
- Klasa 6.2 – materiały zakaźne
- Klasa 7 – materiały promieniotwórcze
- Klasa 8 – materiały żrące
- Klasa 9 – różne materiały i przedmioty żrące
Pojazdy, które służą do transportu materiałów niebezpiecznych
W jakich pojazdach transportuje się materiały niebezpieczne? Są to zarówno pojazdy odkryte, jak i zamknięte. Najważniejsze jest odpowiednie dobranie auta do materiałów oraz stosowanie się do instrukcji bezpieczeństwa. Oznacza to np. że nie powinien on przemieszczać się podczas transportu. W tym celu wykorzystać możesz np. pasy transportowe, przegrody, regulowane podpory i materiały przeciwpoślizgowe. A także wiele, wiele innych produktów, przeznaczonych do zabezpieczania tego typu produktów.
A co z takimi materiałami jak proszki, granulaty, czy niektóre towary ciekłe? Mogą być przewożone w cysternach. Chcesz poznać szczegółowe informacje dotyczące rodzajów materiałów oraz cystern? Znajdują się one we wspomnianej przeze mnie wcześniej umowie ADR – The European Agreement concerning International Carriage of Dangerous Goods by Road. O czym należy pamiętać, przewożąc niebezpieczne płyny? Mianowicie o tym, aby cysterna była napełniona. Ma to ogromne znaczenie, gdyż np. wypełnienie zbiornika jedynie w połowie, może doprowadzić do przemieszczania się płynu wewnątrz, a tym samym do reakcji, która stwarzać może zagrożenie dla zdrowia lub życia osób znajdujących się w pobliżu. Pojazdy przewożące materiały niebezpieczne, oznakowane powinny być znormalizowanymi tablicami ADR.
Opakowania do przewozu materiałów niebezpiecznych
Opakowania, w których przewożone są substancje niebezpieczną, muszą być odpowiednio oznakowane. Niezależnie od tego, czy mowa jest o kanistrach, skrzyniach, beczkach czy bębnach. Oprócz tego powinny mieć atest Centralnego Ośrodka Badawczo-Rozwojowego Opakowań. Wspomniane wyżej oznaczenia powinny zawierać:
- nazwę znajdującej się w środku substancji;
- znak lub znaki ostrzegawcze, a także napisy wyjaśniające znaczenie znaków;
- nazwę, adres siedziby firmy, która wprowadza materiał do obrotu, a także numer telefonu.
Kim jest doradca ADR?
Umowa ADR nie tylko określa, w jakich pojemnikach należy przewozić dane substancje, czy w jakich warunkach. Wśród zapisów znajduje się wymóg powołania doradcy ADR. Kiedy jest obowiązek jego zatrudnienia? Powinien on być w każdym przedsiębiorstwie, które ma jakikolwiek związek z transportem materiałów niebezpiecznych. Oznacza to, że firmy wysyłające i odbierające towar oznaczony jako niebezpieczny muszą go zatrudnić, tak samo, jak przewoźnicy, którzy zajmują się jego transportem.
Co należy do zadań doradcy ADR?
Podstawowym zadaniem doradcy jest wsparcie firmy, a przede wszystkim pracowników zarówno w planowaniu, jak i realizowaniu bezpiecznego transportu. Oprócz tego zobowiązany jest on do kontrolowania niezbędnych wymogów dotyczących bezpieczeństwa. Szkolenia pracowników, którzy będą brać udział w transporcie tego rodzaju materiałów. A także składanie rocznych sprawozdań z realizacji procedur oraz instrukcji bezpieczeństwa.
Przewoźnicy transportujący materiały niebezpieczne – co warto wiedzieć?
Jak było wspomniane wyżej w artykule, firma przewozowa również ma obowiązek zatrudnienia doradcy ADR. To on powinien przeszkolić osoby fizycznie przewożące materiały niebezpieczne. Poznanie procedur, których należy przestrzegać podczas przewożenia tego rodzaju materiałów, nie jest wystarczające. Co mam na myśli? Między innymi to, że przy każdym transporcie, każdorazowo konieczne jest przesłanie przez zleceniodawcę pisemnej instrukcji na temat prawidłowego transportu danego materiału. Do takich zaleceń zaliczyć można np. konieczność posiadania gaśnicy w przypadku transportu materiałów łatwopalnych. A także konieczność ubrania się w kombinezon ochronny, gdy przewożony materiał może stanowić zagrożenie.
Kto odpowiedzialny jest za dostarczenie przesyłki w odpowiednim stanie do odbiorcy?
Odpowiedzialność za transportowany ładunek bierze na siebie przewoźnik. Można powiedzieć, że podobnie jest w przypadku tradycyjnych przesyłek, z wykorzystaniem np. takich opakowań jak kartony. Choć oczywiście reklamacje składane są do sklepu, to jednak sklep poprzez zgłoszenie reklamacji, może ubiegać się o zwrot kosztów na przykład. Wróćmy jednak do przewozu materiałów niebezpiecznych. Tutaj jak wspominaliśmy, odpowiedzialność prawna za bezpieczeństwo spoczywa na przewoźniku. Nie da się jednak ukryć, że wszystkim stronom zależeć powinno na tym, aby substancja dotarła do docelowego miejsca w nienaruszonym w jakikolwiek sposób stanie. Dlatego oprócz starannie dobranego przewoźnika, zwrócić uwagę należy też na wybór odpowiedniej trasy. Kluczową rolę odgrywa w tym przypadku długość oraz stan drogi.
Nie zapomnij o przepisach polskich
Na zakończenie tylko dodam, że warto też pamiętać o tym, że obok umowy ADR w Polsce obowiązują też inne przepisy. Wśród nich np. ustawa Prawo przewozowe, czy też Prawo o ruchu drogowym. A także Ustawa o przewozie towarów niebezpiecznych. Oznacza to, że oprócz trzymania się przepisów zawartych w umowie międzynarodowej, konieczne jest jeszcze stosowanie się do przepisów regulujących bezpieczeństwo na polskich drogach.
