Wszystko o torbach papierowych – historia, rodzaje

Zanim wynaleziono torby papierowe i zaczęto ich używać na masową skalę przedmioty przenoszono na najróżniejsze sposoby. Najpopularniejsze były wyplatane kosze, misy, dzbany, ale także skórzane sakwy albo jutowe worki. Każdy z tych przedmiotów był cięższy, droższy i zajmował więcej miejsca niż papierowa torebka, która zmieniła rynek. Codzienne załatwianie sprawunków przez gospodynie domowe lub służących było trudniejsze przez dużą liczbę różnego rodzaju opakowań, które trzeba było ze sobą zabierać. Współcześnie trudno sobie wyobrazić codzienne funkcjonowanie bez papierowych toreb, zwłaszcza w obliczu prób ograniczenia produkcji plastiku, który zanieczyszcza naszą planetę.
 

Papier to spilśniona (czyli połączona w zwartą masę mieszanina składników) masa włóknista pochodzenia organicznego. Na gęstym sicie układa się włókna potrzebnych surowców, a po uformowaniu na nim masy, odciska się z niej nadmiar wody, a następnie suszy oraz wygładza. 

Współcześnie do produkcji papieru używa się najczęściej celulozy i ścieru drzewnego, wtedy do rozwłókniania tych tworzyw dochodzi mechanicznie. Można dokonywać rozwłókniania także przy pomocy środków chemicznych, umożliwia to powstanie papieru o pochodzeniu słomianym, trzcinowym, konopnym, lnianym albo bambusowym. Aby zwiększyć żywotność papieru, dodać mu odporność na urazy mechaniczne albo go upiększyć, do papierowej masy dodaje się skrobię ziemniaczaną, talk, gips, kredę, barwniki lub hydrosulfit. Składniki te dodają efektowi końcowemu pożądanego odcienia, większej gładkości i nieprzezroczystości. 
 

Papier został wynaleziony w Chinach i nie umiemy dokładnie określić kiedy do tego doszło (około dwustu lat przed Chrystusem). Urzędnik cesarski Cai Lun żyjący na początku naszej ery przez wiele lat próbował stworzyć idealną mieszankę. Testował mieszaninę jedwabiu, sieci rybackich, lnu i kory drzew, aż w końcu udało mu się wyprodukować to co przypomina znany nam papier. To jemu zawdzięczamy pierwszą metodę masowej produkcji papieru. Podczas wojennego zamętu kilka wieków później  ten  sposób wytwarzania papieru przejęli Arabowie i papier rozpowszechnił się na ich ziemiach. Umasowieniu sprzyjał surowy, suchy klimat, który ułatwia produkcję papieru.

Udoskonalony przepis na materiał odporniejszy na wilgoć pojawił się w XII wieku i dopiero wtedy rozpowszechnił się w Europie. Pierwsze papiernie powstały w Hiszpanii i we Włoszech, a duże zapotrzebowanie sprawiło, że szybko zaczęły powstawać w krajach północnych. Wtedy powstały pierwsze maszyny, dzięki czemu nie trzeba było rozrywać włókien ręcznie, a wynik ich pracy cechowała lepsza jakość. Do masy papierowej dodano także żelatynę, co gwarantowało większą żywotność papieru. 

Dopiero wiele lat później stworzono nożownicę, która mieliła surowiec do niemal gładkiej pulpy. Na początku XIX wieku niemieccy wynalazcy odkryli, że najlepiej do produkcji papieru sprawdzi się celuloza i ścier drzewny. Zaprojektowanie i zbudowanie maszyny, która z tych składników szybko i tanio produkowała ogromne ilości papieru doprowadziło do jego ogólnoświatowego upowszechnienia w takiej formie, w jakiej go znamy. 
 

Francis Wolle

Francis Wolle w 1852 roku opatentował w USA, Anglii i Francji maszynę, która produkowała torby papierowe. Wspólnie z bratem założył kilkanaście lat później firmę, która nieprzerwanie prężnie się rozwijała i zatrudniała setki pracowników. Dziedzictwo Francisa Wolle’a jest żywe do dzisiaj. Największy zakład produkcyjny, jaki otworzył istnieje do chwili obecnej i należy do International Paper. 

Margaret Knight

Margaret Knight jest jedną z ikon feminizmu. Była wynalazczynią i bardzo inteligentną kobietą – od dziecka lubiła konstruować różne przedmioty. W 1870 Pracowała w Columbia Paper Bag Company i tam próbowała udoskonalić maszynę stworzoną przez Wolle’a, a po wielu próbach i walce o taką możliwość ze swoim pracodawcą udało się to – zbudowała wydajniejsze i lepsze urządzenie. Jej innowacja polegała na zaprojektowaniu maszyny, która automatycznie składała i kleiła papierowe torby. Stworzyła też torby papierowe o płaskim dnie, które mogły pomieścić większe gabaryty – dotychczas torebki miały formę rożka. Projekt, nad którym spędziła wiele lat został jej skradziony, lecz zdeterminowana Knight wywalczyła prawa podczas kosztownego procesu sądowego. Złodziej argumentował na sali sądowej, że kobieta nie dałaby rady zaprojektować takiej maszyny. Margaret Knight przechowywała jednak wszystkie swoje notatki, prototypy i szkice. Na jej korzyść przemawiali świadkowie, którzy widzieli ile serca i czasu włożyła w pracę. Wygrała proces i założyła własną firmę produkującą papierowe torebki.

Chas Stilwell

Chas Stilwell w 1883  zwieńczył dążenie do wynalezienia idealnej torby papierowej. Stworzył jeszcze bardziej wydajne urządzenie. Nowość, która podbiła serca konsumentów polegała na dodaniu do toreb wzmocnionych uszu, które ułatwiały ich transport. Powstające w tych samych latach amerykańskie supermarkety zawiązały współpracę ze Stilwellem, a jego papierowe torby zakupowe okazały się odporne na przenoszenie ciężkich produktów, wszechstronne, a ich produkcja tania. W tej formie papierowe torebki podbiły cały świat i z pomysłu Chasa Stilwella korzystamy do dzisiaj. 

Torby papierowe u swoich początków wykorzystywane były najczęściej w aptekach lub sklepach spożywczych do pakowania sprzedawanych produktów. Współcześnie mamy możliwości produkcyjne nadania zwykłej brązowej torbie niewielkim kosztem wysokich walorów estetycznych, dzięki czemu sprawdzą się na różnych polach. 

Wizytówka Twojej marki 

Marki odzieżowe przykładają ogromną wagę do wyglądu torebek, w które pakują sprzedane ubrania. Współcześnie papierowa torebka stanowi niemalże wizytówkę i jednocześnie reklamę firmy. Gotowe do wielorazowego wykorzystania kolorowe torby stanowią formę ruchomego plakatu reklamowego. Luksusowe marki zwykle wzmacniają konstrukcję swoich papierowych toreb tak, aby były sztywniejsze – ich bazą wciąż jest jednak papier. Współcześnie mamy niemalże nieskończone możliwości spersonalizowania zamawianych torebek papierowych. Wykorzystując torby z tego tworzywa wysyłamy także sygnał klientowi, że bliskie są nam wartości ekologiczne. 

Prezenty 

Barwienia, nadruki, wytłoczenia i inne upiększenia sprawiają, że torebki papierowe doskonale sprawdzą się jako opakowanie prezentów urodzinowych albo świątecznych. Zamiast klasycznych papierowych uszu można wtedy zastosować sznurek jutowy albo kolorową wstążkę. Barwniki wykorzystywane do farbowania toreb są atestowane i nieszkodliwe, dlatego nie stanowią zagrożenia dla środowiska. Występują w przeróżnych rozmiarach, więc bez problemu dopasujesz rozmiar torebki do tego, co ma przechować. Bardzo popularne są na przykład podłużne torebki na butelki alkoholi. Torebka papierowa o odpowiedniej gramaturze i wykończeniu wygląda bardzo elegancko, nie musi przypominać takiej ze sklepu z eko żywnością, a wciąż jest ekologiczna. Zadowoli nawet najbardziej wymagające osoby. 

Opakowanie na żywność 

Papierowe torebki doskonale sprawdzają się w roli opakowań na żywność, na przykład na drugie śniadanie, które jemy w szkole lub pracy. Restauracje pakują jedzenie na wynos do papierowych toreb o mocnym, niemal kwadratowym dnie. Papier jest przyjazny dla przenoszenia jedzenia, ponieważ przepuszcza tlen. Nie dochodzi do skraplania się pary wodnej i podniesienia temperatury, które sprzyjają rozwojowi bakterii. 
 

Gramatura

Jest to masa jednego metra kwadratowego wyrobu wyrażona w gramach. W odniesieniu do papieru opisuje jego odporność. Im wyższa liczba, tym mocniejsza jest torba i można w niej podnosić cięższe przedmioty. Fałszem jest, że torby papierowe nie nadają się noszenia ciężkich przedmiotów. Papier o gramaturze 70g/m2, z którego korzystają restauracje ma wytrzymałość 2 kilogramów. Z kolei 80g/m2 przeniesie nienaruszona 4 kilogramy, a 100g/m2 aż do 10 kg. 

Wzmocnienie

Tam, gdzie papierowa torba jest najbardziej narażona na rozerwanie, czyli przy uszach lub na dnie, dodaje się wzmocnienia, aby była jak najbardziej odporna.

Poskręcane lub płaskie uszy 

Uszy toreb papierowych są wykonane z tego samego materiału. Aby nie porwały się przez ciężar przenoszonych towarów i były odporne na spocone dłonie, wytwarza się je ze skręconego lub splecionego jak sznurki materiału. Zastosowanie płaskich uszu pozwala na większy udźwig. 

Dno kwadratowe, sprasowane lub koperta

Koperta to forma papierowej torby, która wciąż jest niezwykle przydatna w firmach kurierskich i na poczcie. Współcześnie istnieją jej formy wzmocnione zmetalizowaną powłoką lub dodatkowo zabezpieczone folią bąbelkową. Do przenoszenia cięższych i większych przedmiotów lepiej sprawdzi się torba projektu Margaret Knight. Sprasowane na dnie torebki papierowe najczęściej wykorzystuje się w piekarniach lub cukierniach. Nie da się ich postawić pionowo ale wciąż są bardzo pojemne. 
 

W 1965 opatentowane zostały worki plastikowe – tanie, kolorowe, a jednocześnie o bardzo niskiej jakości. Kiedy w latach 70. i 80. na dobre upowszechniły się torby wykonane z tworzywa sztucznego – tak zwane reklamówki lub foliówki, wyparły one torby papierowe. Ten niekorzystny trend na szczęście stopniowo się odwraca. Doprowadził jednak do wyprodukowania miliardów cienkiego, lekkiego plastiku, który wiatr przeniósł nawet na najwyższą górę świata Mount Everest i który zabija morskie zwierzęta. 

Powrót do torebek papierowych to zwrot ku dbałości o środowisko naturalne. Niepokryte żadnymi lakierami i foliami papierowe torby są przyjazne środowisku – wzmocnione konstrukcje sprawiają, że nic nie stoi na przeszkodzie by ponownie z nich skorzystać oraz  transportować w nich ciężkie przedmioty. Kiedy przestaną być nam potrzebne mogą zostać poddane recyklingowi. Nawet wyrzucone do niesegregowanych śmieci bardzo szybko rozłożą się i nie zaśmiecą planety na tysiące lat.