Wojna na Ukrainie, a folie PE, papier i tektura

Co wojna na Ukrainie oznacza dla zaopatrzenia Europy w folie PE, papier i tekturę?Przez ostatnie tygodnie rosyjskie inwazje na Ukrainę doprowadziły ją częściowo do ruiny. Spokojne życie Ukraińców zamieniło się w ucieczkę na terytoria swoich sąsiadów. Nie podważając powagi i grozy tej rzeczywistości, dobrze byłoby przyjrzeć się jak wojna będzie rzutowała na przemysł papierniczy oraz jak będzie wyglądała produkcja folii PE. 
 

Kluczowym elementem w aktualnej rzeczywistości będzie dostępność gazu i ropy. Fabryki polietylenu są uzależnione od konkretnych dostaw energii, a sankcje nałożone na Rosję mogą mocno je ograniczyć. Wielka Brytania już twierdzi, że zacznie powoli wycofywać się z importu rosyjskiej ropy do końca 2022 r., a Komisja Europejska planuje znieść zależność przed rosyjskimi paliwami kopalnianymi przed 2030 r. Eksperci twierdzą, że jeszcze przed wprowadzeniem sankcji rosyjski eksport ropy i gazu już spadł. Połowa europejskiej benzyny jest dostarczana przez Rosję, tak jak 27 % europejskiej ropy naftowej. Są to ogromne liczby, które w znaczący sposób wpłyną na produkcję w branży opakowaniowej oraz wiele innych gałęzi gospodarki. 
 

Niektóre kraje z pewnością będą miały większą szansę na chociaż częściowe zrekompensowanie sobie ograniczeń, które przyjdzie je spotkać ze strony Rosji. Przykładowo, kraj z większym portem ma większą elastyczność w pozyskiwaniu paliw, podczas gdy kraje śródlądowe częściej polegają na niestabilnych rurociągach. Słowacja identyfikowana jest jako kraj UE najbardziej uzależniony od rosyjskiej ropy, natomiast Niemcy, Polska i Holandia również należą do krajów, które znajdują się w gronie mocno zależnych. Te kraje mogą poczuć się dotknięte wahaniami dostaw ropy z Rosji najbardziej. ICIS twierdzi, że ważna jest też tutaj kwestia popytu i że bardzo ważne jest, żeby Europa miała wystarczającą ilość PE o niskiej gęstości (LLDPE) i PE o niskiej gęstości (LDPE). W tym wypadku mają one duże znaczenie przy produkcji opakowań na żywność, co przekłada się na funkcjonowanie wielu różnych firm. 

Folia o niskiej gęstości (LLDPE) to folia stosowana przede wszystkim w kosmetyce, farmacji, transporcie, przemyśle spożywczym czy budowlanym. Z tego rodzaju folii produkuje się folię stretch, gdyż cechuje się ona bardzo dużą sprężystością. LLDPE, czyli inaczej polietylen liniowy charakteryzuje się także niską gęstością oraz niską absorpcją wilgoci. Ten typ folii idealnie nadaje się do owijania różnego rodzaju przesyłek, ponieważ można mieć pewność, że zawartość paczki nie zmoknie. Ponadto, ogromna elastyczność tego typu folii to kolejna cecha, która czyni z niej bardzo wdzięczny materiał opakowaniowy. Warto wspomnieć, że folia o niskiej gęstości jest wykorzystywana również do wykonywania rur do ogrzewania podłogowego czy różnego typu opakowań. Jest produkowana metodami niskociśnieniowymi i pojawiła się na rynku w 1980 roku.

Folia o niskiej gęstości (LDPE) to folia, którą stosuje się w w produkcji worków na gruz, mocnych reklamówek czy kubków na napoje. Taka folia jest miękka i kształtna oraz bezwonna. Co ciekawe, folia ta była pierwszym gatunkiem polietylenu, wyprodukowanym już w latach 30. ubiegłego wieku. Tak jak LLDPE ma bardzo dobre właściwości mechaniczne oraz chemiczne. Wiele gatunków może być z powodzeniem stosowanych do kontaktu z żywnością czy w branży medycznej. LDPE należy do tworzyw termoplastycznych, z którego mogą powstać tworzywa o różnej gęstości. Opakowania z LDPE są szczelne, nie przepuszczają pary wodnej, a ponadto można je ugniatać. Z tych właśnie względów są jednymi z najczęściej wybieranych i niezbędnymi do prawidłowego działania różnych gałęzi gospodarek europejskich.
 

ICIS prognozuje, że w 2022 r. importuje 1,7 mln ton, jeśli jednak lokalne bezpieczeństwo ulegnie zmniejszeniu to eksport spadnie. Wtedy wskaźniki produkcji wzrosną, a import w UE i Wielkiej Brytanii osiągnie nawet liczbę 2,3 mln. Jak twierdzą eksperci wszystko jest tylko „zarysem”, a nowe wyzwania z pewnością czekają nas w najbliższej przyszłości.
 

Chcąc dowiedzieć się jak powstała folia polietylenowa musimy cofnąć się do roku 1898. Wtedy właśnie chemik Hans Von Pechman po podgrzaniu diazometanu zyskuje białą, w konsystencji woskowatą substancję. Współpracujący z nim Friedrich Tschimer i Eugen Bamberger po przebadaniu tego zjawiska stwierdzają, że dana substancja bazuje na grupie polimetylenów. W 1933 r. pracownicy Imperial Chemical Industries, Eric Fawcett i Reginald Gibson dokonują syntezy tego związku na dużą skalę. Tak naprawdę dopiero dwa lata później udało się opracować trwałą metodę pozyskiwania polietylenu. Metoda ta została opracowana przez Michaela Perrina. Oczywiście, z biegiem lat wielu naukowców starało się udoskonalać tę metodę w celu sprawniejszej produkcji. 

Jeśli chodzi o Rosję to między nią, a Unią Europejską jest to przepływ 900 000 ton tektury, podczas gdy Rosja importuje do UE 700 000 ton. Do Ukrainy jest importowane około 440 000 ton z UE, natomiast eksport jest bardzo ograniczony. Są to liczby oscylujące w okolicach 60 tysięcy. 
 

Kraje, które są partnerami handlowymi państw objętych wojną najbardziej odczują zmiany i niestabilność związaną z aktualną sytuacją. Oprócz Polski będą to takie państwa jak Finlandia czy Niemcy – reprezentujemy połowę unijnego eksportu papieru i tektury na Ukrainę. Za nimi są Węgry, Austria, Szwecja. Eksport krajów bałtyckich może ucierpieć ponieważ bezpośrednio graniczą z Rosją. Głównym eksporterem jest tutaj Finlandia.
 

Na granicach zostały zaostrzone kontrole, które trwają wiele godzin. Chodzi tu o granicę ukraińską z kilkoma krajami Unii Europejskiej i granice Rosji z państwami bałtyckimi. Porty morskie Odesssa i Mariupol są zniszczone z powodu walk. Granica ukraińsko-rosyjska i ukraińsko-białoruska nie funkcjonują. To wszystko powoduje liczne ograniczenia w eksporcie i imporcie, co przekłada się na niestabilną sytuację rynku.

75% eksportu ukraińskiego papieru i tektury do UE trafia do Polski, Rumunii i Chorwacji. Jest to głównie karton, papier pakowy, papier sanitarny i papier gospodarczy. Rosja eksportuje blisko 700 000 ton do UE. Włochy (23%), Polska (8%) i Niemcy (19%) odpowiadają za połowę eksportu do UE. Dwie trzecie z tego to gatunki opakowań, przy czym tektura falista to około 40 % całego eksportu.

Tektura falista to materiał, który daje bardzo wiele możliwości jego wykorzystania, a wiele branż nie może się bez niego obejść. Dziś dostępne są na rynku różnego typu rodzaje tektury falistej o różnych parametrach grubości czy rozmiarze. Z tektury falistej produkuje się różnego typu pudełka i opakowania. Materiał charakteryzuje się ogromną trwałością i wytrzymałością. Ponadto zapewnia doskonałą amortyzację pakowanych produktów. Do produkcji tektury falistej wykorzystuje się różne rodzaje papierów np. odpady drzewne. Warto wiedzieć, że ten typ tektury ma także duże znaczenie w branży budowlanej np. stanowi izolator termiczny i akustyczny w trakcie oddzielania wylewki betonowej od podłogi. 

Tektura falista to tylko jeden z typów tektury. Powszechnie stosowana jest także tektura o gładkiej strukturze. Zwana pod nazwą tektura lita jest na tyle elastyczna, że stanowi doskonały materiał do produkcji opakowań niewielkich rozmiarów. Można w niej przechowywać lub transportować produkty o niewielkiej wadze. Stosuje się ją także do produkcji przekładek tekturowych i narożników tekturowych zabezpieczających meble czy obrazy. W zależności od swojej grubości będzie odpowiednia do zabezpieczania różnych typów produktów. Im grubsza, tym jej odporność na uszkodzenia mechaniczne będzie większa. 

Papier to kolejny omawiany tutaj materiał opakowaniowy, który produkowany jest dwuetapowo. W pierwszej fazie przygotowywana jest masa papiernicza, a w kolejnym odbywa się już główna produkcja. Każdy rodzaj papieru może mieć inne cechy, które wyróżniają go na tle innych. Są to na przykład białość, która jest zależna od surowców, stopnia czystości czy dodatków rozjaśniających i gęstość. Od gramatury zależy przeznaczenie papieru i inne jego właściwości. Papier może mieć różną chłonność oleju, gładkość, jednolitość, nieprzezroczystość czy odporność. Do odmian papieru należy na przykład papier makulaturowy czy papier kraftowy. Właściwości poszczególnych papierów zależą od surowców, z których zostały wykonane. Wytwarza się je z włókien celulozy, włókien ścieru drzewnego, substancji niewłóknistych – wypełniaczy organicznych i nieorganicznych.
 

Po wybuchu wojny zdecydowana większość producentów papieru i tektury zaprzestała działalności, jak twierdzi dyrektor Ukraińskiego Stowarzyszenia Przemysłu Celulozowo-Papierniczego. Grupa Messe Dusseldorf zawiesiła działalność w Rosji dowiadując się o atakach na Ukraine. Zrobiła to też firma Elopak i tymczasowo zamknęła fabrykę na Ukrainie zastrzegając, że będzie płacić wynagrodzenie swoim pracownikom. Firma Stora Enso, wstrzymała produkcję i sprzedaż opakowań z tektury falistej i w tartakach. Jednak owa firma zaczęła pracować jeszcze wydajniej z oddziałem w Finlandii, aby zrównoważyć ukraiński ubytek.
 

Jak wiemy, około 40% gazu ziemnego do Europy dostarcza Rosja. Najbardziej uzależnionymi krajami, jeśli o ten surowiec chodzi są Włochy, Niemcy i kraje skandynawskie. Jeśli Rosja zdecyduje się odciąć je od zasobów, pojawią się problemy w przemyśle papierniczym, który potrzebuje energii do produkcji tektury i papieru. Z pewnością wzrosną koszta dostawy z racji na niedobór kierowców. Na własnej skórze przekonali się o tym klienci niemieckiego koncernu papierniczego Leipa, który poinformował ich, że w najbliższych tygodniach mają spodziewać się opóźnień i wzrostu kosztów.