Wcześniejsza emerytura —komu przysługuje i kiedy

Emerytura to świadczenie pieniężne wypłacane z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych osobom, które zdecydują się opuścić rynek pracy po osiągnięciu stosownego wieku. Celem świadczenia jest zapewnienie dochodu na starość. W niektórych przypadkach możesz skorzystać z prawa do wcześniejszej emerytury. Dowiedz się więcej.

Po osiągnięciu ustawowego wieku emerytalnego osoba, która chce pozostać na rynku pracy, może zdecydować, czy skorzystać z tego prawa od razu, czy później. Co ważne, im później przejdziesz na emeryturę, tym wyższa będzie Twoja emerytura. Emerytura przyznawana jest po przepracowaniu odpowiedniej liczby lat i osiągnięciu odpowiedniego wieku. Obecnie wiek emerytalny to 60 lat dla kobiet i 65 lat dla mężczyzn. Jednak są osoby, które mogą skorzystać z prawa do wcześniejszej, jeżeli spełniają kryteria.
 

Komu przysługuje wcześniejsza emerytura

Na wcześniejszą emeryturę mogą przejść osoby urodzone w latach 1949–1968, które pracowały w szczególnych warunkach. Z tego prawa mogą również uzyskać osoby, które urodziły się w latach 1949–1968 i wykonywały pracę w szczególnych warunkach lub o szczególnym charakterze i spełniły następujące warunki:

• mogą udokumentować okresy składkowe i nieskładkowe wynoszące 20 lat dla kobiet i 25 lat dla mężczyzn;
• mają udokumentowany staż pracy w trudnych warunkach lub w szczególnym charakterze (informacja musi być zawarta na świadectwie pracy);
• nie są członkami otwartego funduszu emerytalnego OFE 

Jeśli jednak jesteś członkiem OFE to musisz wiedzieć, że nie blokuje Cię. Dodatkowo musisz jednak złożyć wniosek za pośrednictwem ZUS-u o przekazanie zgromadzonych na rachunku środków na rzecz budżetu państwa.

Przeczytaj także: Umowa zlecenie czy umowa o dzieło. Co jest lepsze

Co to jest praca w szczególnych warunkach

Praca w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze jest zdefiniowana to praca o znacznej szkodliwości dla zdrowia lub o znacznej uciążliwości. Zaliczają się do nich również zawody wymagające wysokiej sprawności psychofizycznej ze względu na bezpieczeństwo własne lub otoczenia. Taki rodzaj pracy wpływa na przyspieszenie szybszą utratę sił pracownika. Jednak, aby osobie przysługiwała wcześniejsza emerytura, tomusi ona pracować w szczególnych warunkach przynajmniej 15 lat dla kobiet do osiągnięcia przez nie 55 lat i dla mężczyzn do osiągnięcia przez nich 60 lat. Do tych prac w szczególnych warunkach zalicza się:

• pracę w górnictwie i energetyce,
• pracę w hutnictwie i przemyśle metalowym,
• pracę w zakładach chemicznych,
• pracę w przemyśle drzewnym i papierniczym,
• pracę w transporcie i łączności,
• pracę w rolnictwie i przemyśle rolno-spożywczym,
• pracę w przemyśle poligraficznym,
• pracę w służbie zdrowia i opiece społecznej,
• pracę w hutnictwie,
• pracę przy przetwórstwie azbestu, produkcji ołowiu i kadmu,
•  wykonywane przez dziennikarzy pod warunkiem objęcia ich układem zbiorowym dziennikarzy
• wykonywane w Najwyższej Izbie Kontroli oraz pracowników organów kontroli państwowej i administracji celnej,
• nauczycieli, wychowawców oraz innych pracowników pedagogicznych wykonujących pracę wymienioną w art. 1 ustawy z dnia 26 stycznia 1982 r. – Karta Nauczyciela,
• żołnierzy zawodowych, funkcjonariuszy Policji, Urzędu Ochrony Państwa, Agencji Bezpieczeństwa Wewnętrznego, Agencji Wywiadu, Służby Wywiadu i Kontrwywiadu Wojskowego, Centralnego Biura Antykorupcyjnego, Straży Granicznej, Biura Ochrony Rządu, Służby Celnej, Granicznej i Więziennej i Państwowej Straży Pożarnej, jeżeli nie spełniają warunków lub utracili prawo do świadczeń określonych w przepisach o zaopatrzeniu emerytalnym tych osób.

Jeśli praca wykonywana jest w szczególnych warunkach lub o szczególnym charakterze musi być to zawarte na świadectwie pracy. 
 

Wcześniejsza emerytura dla artystów

Osoby wykonujące działalność twórczą lub artystyczną również mogą skorzystać z prawa do wcześniejszej emerytury, jeśli spełniają następujące kryteria:

• urodzili się w latach 1949–1968 i nie są członkami OFE lub złożą wniosek o przekazanie środków tam zgromadzonych na rzecz budżetu państwa.
• osiągnęły wiek emerytalny wymagany dla pracowników wykonujących działalność
• posiadają wymagany staż pracy wynoszący 20 lat dla kobiet i 25 lat dla mężczyzn, w tym co najmniej 15 lat działalności artystycznej.

Wcześniejsza emerytura należy się również twórcom i artystom, którzy urodzili się po 1948 r. i nie są członkami OFE i osiągnęli wiek emerytalny dla pracowników wykonujących działalność twórczą i artystyczną oraz mają minimalny staż pracy.