W ciągu ostatnich miesięcy odczuwalne były duże podwyżki cen papieru, które wpływały na jego dostępność na rynku wydawniczym doprowadzając do niedoborów a czasem nawet braku możliwości złożenia zamówień na książki. Wpływ na skalę podwyżek miały rosnące ceny i braki surowców stanowiących podstawę produkcji. Pandemia spowodowała większe zużycie kartonów I papieru, co nasiliło jeszcze bardziej napiętą sytuację. Analizując zużycie roczne papieru przez przeciętnego konsumenta można dojść do wniosku, że problem może się tylko nasilać. Co roku produkuje się ponad 300 milionów ton papieru, a takiej ilości nie sposób pozyskać z nowych surowców bez recyklingu. 

Odpowiedzią na rosnący problem z produkcją papieru być może będzie pozyskanie materiału z rynku wtórnego, a więc odzyskanie surowca poprzez obróbkę makulatury. Obecnie w krajach Unii Europejskiej odzyskuje się jedynie 70% makulatury. Powtórne przerobienie włókien nie tylko oszczędzi energię, ale też zredukuje zanieczyszczenia wody i powietrza i pozwoli na redukowanie wycinki drzew. Stąd coraz popularniejsze i bardzo ekologiczne, staje się wybieranie wyrobów papierniczych wyprodukowanych z użyciem makulatury. 
 

Czym tak właściwie jest papier makulaturowy ekologiczny? 

Pod określeniem ekologiczny papier kryją się różne rodzaje papieru. Najczęstszym z nich jest właśnie papier makulaturowy uzyskany dzięki procesowi recyklingu papieru. Powstał z przetworzenia papierowych odpadów, które ponownie wykorzystane przyczyniły się do zmniejszenia eksploatacji zasobów naturalnych. Produkcja papieru to nie tylko wycinka drzew, ale również zanieczyszczenia wody i powietrza przez fabryki produkujące celulozę. 
 

Czy papier z odzysku jest gorszy? 

Mimo, że może wywołać skojarzenia z kiepskiej jakości papierem, nie zawsze jest z tym utożsamiany. Nie wszyscy zdają sobie sprawę, że przy użyciu odpowiednich materiałów można uzyskać efekt wizualny niemalże identyczny z wyprodukowanym po raz pierwszy papierem. Rozpoznamy go jednak przez ciemniejszą barwę – najczęściej spotykany jest szary papier makulaturowy wykorzystywany do pakowania.
Jaki stosować szary papier kraft makulaturowy?
Nic nie stoi jednak na przeszkodzie, by papier szary dowolnie barwić. Wiele firm decyduje się natomiast na pozostanie przy niebarwionym papierze makulaturowym, dzięki czemu podkreślają swój proekologiczny charakter. Oczywiście istnieje sposób na uszlachetnienie wyglądu papieru na przykład poprzez jego lakierowanie. 
 

Jak powstaje papier makulaturowy? 

Pierwszym krokiem do powstania papieru makulaturowego jest segregacja odpadów i wrzucanie ich do odpowiedniego kontenera to jedyny sposób gwarantujący możliwość odzyskania surowca. Zebrana makulatura następnie trafia do punktu, w którym zbiera się odpady, gdzie jest ponownie selekcjonowana, oczyszczana i prasowana. 

Dość istotnym etapem w całym procesie przygotowywania jest rozdzielanie włókien. Często, choć nie zawsze, na tym etapie są dodawane środku chemiczne odbarwiające masę papierową. Kiedy oczyszcza się masę? Gdy procesowi recyklingu poddawane są gazety i wszelkiego rodzaju zadrukowany papier, a także bibuła. Ten krok nie jest konieczny, gdy masę makulaturowa stanowi tektura, czy papier pakowy. 
 

Jaki wpływ na środowisko ma recykling papieru? 

Recykling papieru pozwala na zredukowanie ilości papieru na wysypiskach. Jest świetnym sposobem na zmiejszenie zanieczyszczenia wód i powietrza, które ucierpiały by mocniej w przypadku produkcji papieru z surowców pierwotnych. Pozwala również na ochronę drzew, które zostałyby przeznaczone na produkcję papieru. Nowoczesne technologie pozwalają ponadto na przerabianie włókien nawet trzy czy czterokrotnie zachowując ich właściwości. 
 

Ekologiczny papier to znaczy jaki? 

Pewnie ciężko byłoby w sieci znaleźć jednoznaczną definicję pojęcia papier ekologiczny, jednak po głębszym zastanowieniu i usystematyzowaniu informacji możemy dojść do wniosku, że papier ekologiczny to:

• Produkt, który został wykonany przy udziale makulatury (różne źródła mówią o różnym procentowym udziale surowca).
• Produkt jest niebielony, a jeśli jest bielony to przy użyciu nowoczesnych metod, które uznawane są za ekologiczne.
• W przypadku, gdy papier nie został bielony może mieć szary lub brązowy kolor z widocznymi drobinkami innych surowców.

W przeciwieństwie do powszechnej opinii papier ekologiczny nie ustępuje właściwościom papierowi offsetowemu czy kredowemu. Papier taki został uzyskany z włókien makulaturowych, celulozowych i drzewnych o wysokiej jakości. Podobnie jak papiery offsetowe dostępne są w różnych odcieniach o wyjątkowej strukturze. Papiery wykonane z makulatury można poddać procesom uszlachetniającym takim jak wybielanie, sztancowanie, tłoczenie, lakierowanie czy hotstamping. 

Wybielanie ekologiczne z wykorzystaniem nowoczesnych technologii pozwala na nie wykorzystanie w procesie chloru, a papier ekologiczny charakteryzuje się poziomem ok. 70-80% białości.

Sztancowanie to czynność introligatorska, która znana jest także pod nazwą wykrawania. Polega ona na wycinaniu wzoru na papierze, kartonie, czy też innym materiale. Sztancowanie stosuje się tam, gdzie nie można zastosować innych techniki cięcia. Technikę tę łączy się z innymi sposobami obróbki stosowanymi w poligrafii, m.in. wytłaczaniem wypukłym lub wklęsłym, nacinaniem, perforowaniem oraz bigowaniem.

Natomiast tłoczenie to proces tworzenia w materiale wzoru przez ściśnięcie matrycą tak by uwypuklić nadrukowany wcześniej wzór. Wzorem może być zarówno napis, jak i logo, czy inny element graficzny. 

Podczas lakierowania na powierzchnię papieru nakłada się ciekłą substancję o określonej lepkości. Ta substancja to mieszanina olejów schnących oraz naturalnych i syntetycznych żywic. Ten typ uszlachetniania wykorzystuje się podczas produkcji materiałów marketingowych – między innymi okładek notesów, kalendarzy czy katalogów, ale też różnego rodzaju opakowań.

A jeśli chodzi o hotstamping to jest to technika umożliwiająca uzyskanie pozłacanych lub posrebrzanych wydruków. Ten efekt uzyskuje się poprzez wytłaczanie na gorąco wzorów za pomocą specjalnych matryc lub stempli. Wysoka temperatura po zetknięciu z folią i jej ostatnią warstwą – klejem zaczyna się roztapiać i wtapiać w druk. 
 

Jakie certyfikaty potwierdzają ekologiczność papieru?

Certyfikaty ekologiczne przyznawane są na podstawie określonych kryteriów z uwzględnieniem etapów produkcji i użytkowania produktów. Przyznawane są produktom, które zgodnie z kryteriami mniej szkodzą środowisku niż podobne produkty. Certyfikat zapewnia konsumentów, że mają do czynienia z ekologicznym rozwiązaniem. Ekologiczność papieru potwierdzają:

Certyfikacja FSC® (Forest Stewardship Council – Rada Dobrej Gospodarki Leśnej) Forest Stewardship Council to pozarządowa organizacja non-profit, wspierająca zarządzanie zasobami leśnymi w sposób odpowiedzialny społecznie i zrównoważony ekonomicznie. Celem tejże organizacji jest zapewnienie przestrzegania norm socjalnym, ekologicznych i gospodarczych z korzyścią dla populacji. 

Certyfikacja PEFC – PEFC to skrót od Programme for the Endorsement of Forest Certification Schemes (Program Uznania Systemów Certyfikacji Lasów). Program Uznania Systemów Certyfikacji Lasów to największy na świecie podmiot certyfikujący w zakresie gospodarki leśnej. Organizacja została utworzona, by wspierać wszelkie działania zgodne z zasadami zrównoważonej gospodarki leśnej. Pomaga również we wzajemnym uznawaniu krajowych systemów certyfikacji leśnej. 
 

Jak wykorzystać papier makulaturowy? 

Aktualnie coraz więcej ludzi przykłada wagę do ekologicznych rozwiązań wykorzystywanych przez firmy. Zgodnie z rosnącą świadomością konsumentów pozytywnie odbierane są marki, które stawiają na pro-ekologiczne rozwiązania. Wiele marek oferuje produkty, które wyprodukowano z tworzywa wtórnego. Papier jest produktem wykorzystywanym w ogromnych ilościach, więc papier ekologiczny zdaje się być dobrą alternatywą, która pozwoli na zaoszczędzenie cennych surowców. Jeśli zadajecie sobie pytanie, w jaki sposób wykorzystać papier eko nie musicie dalej szukać – poniżej kilka sposobów na zrobienie użytku z papieru makulaturowego: 

1. Papierem ekologicznym bez problemu zastąpimy papier biurowy i wykorzystamy go przy wszelkiego rodzajach druku. Papier makulaturowy można zadrukowywać zarówno jednostronnie jak i dwustronnie. Nie powinno zauważyć się różnić w porównaniu do tradycyjnego papieru. Jak wspominaliśmy wyżej papier występuje w wielu wersjach kolorystycznych, nawet w bieli. Firmy natomiast coraz częściej decydują się na wydruk na papierze niebielonym, co pozwala im podkreślić ich troskę o środowisko. 

2. Coraz częściej wykorzystuje się papier ekologiczny do wydruku zaproszeń i wizytówek. A papier ten dzięki swojej strukturze nada im unikalnego wyrazu i zupełnie innego odbioru niż podczas wydruku na tradycyjnym papierze. Ponadto podkreśli pro-ekologiczne nastawienie nadawcy i może wywrzeć na odbiorcach pozytywne wrażenie.

3. Papier ekologiczny makulaturowy wykorzystuje się na szeroką skalę w procesie pakowania. Naturalny kolor papieru w tym przypadku jest postrzegany jako zaleta pozwalająca na osiągnięcie prostego i estetycznego wykończenia. Jest to też sposób na podkreślenie, jak istotna jest troska o środowisko.

4. Papier ekologiczny jest coraz częściej stosowany przy realizacji kampanii reklamowych i wykorzystywany do produkcji teczek, folderów i broszur. Klienci są w ten sposób w stanie dostrzec, że firma poważnie traktuje kwestię ochrony środowiska. 

5. Właściciele marek odzieżowych mogą wykorzystać papier ekologiczny do stworzenia metek ubrań, a wykorzystanie go również w innych materiałach marketingowych pozwoli na stworzenie spójnej identyfikacji wizualnej. 

Więcej o ekologii dowiecie się z naszego bloga

Jeśli zainteresował Cię temat ekologicznych rozwiązań w pakowaniu sprawdź koniecznie artykuły, które przygotowaliśmy: 

• Proces recyclingu pudełek kartonowych
• Papier do pakowania – ekologiczne rozwiązanie
• Torby papierowe Kraft – dlaczego warto je mieć? 
• Wypełniacze ekologiczne: rodzaje i zastosowanie 
• Jak pakować ekologicznie?

Pozwolą one jeszcze bardziej zgłębić temat ekologicznych rozwiązań wykorzystywanych do pakowania przesyłek i zadbać o środowisko przestawiając się na alternatywne rozwiązania.