SPIS TREŚCI
Co to jest mobbing? Czy istnieje definicja znęcania się? W jaki sposób go rozpoznać i jak się przed nim chronić. Mobbing może zdarzyć się w każdym miejscu – szkole czy pracy. Sprawdź czym jest mobbing, jak go rozpoznać i jak się przed nim chronić.
Co to jest mobbing
Mobbing czyli inaczej zastraszanie lub znęcanie się to celowe, ukierunkowane i powtarzające się ataki na pojedyncze osoby lub grupy. Celem prześladowców jest społeczna marginalizacja lub izolacja swoich ofiar, a kluczową cechą mobbingu jest to, że ataki zdarzają się regularnie i przez dłuższy czas. Zgodnie z art. 943 § 2 w Kodeksie pracy mobbing definiowany jest następująco:
„Mobbing oznacza działania lub zachowania dotyczące pracownika lub skierowane przeciwko pracownikowi, polegające na uporczywym i długotrwałym nękaniu lub zastraszaniu pracownika, wywołujące u niego zaniżoną ocenę przydatności zawodowej, powodujące lub mające na celu poniżenie lub ośmieszenie pracownika, izolowanie go lub wyeliminowanie z zespołu współpracowników.”
Najczęstsze przyczyny mobbingu
Mobbing ma wiele wspólnego z władzą. Prześladowcy czują się lepsi, kiedy poniżają i zastraszają innych ludzi. Tak naprawdę nie ma jednego powodu mobbingu. Istnieje ich wiele, a przyczyną może być stres, nuda, rywalizacja, zazdrość lub silne formacje grupowe. Także problemy osobiste lub konflikty w grupie są często przyczyną zastraszania.
Jakie są przyczyny zastraszania w miejscu pracy
Osoby, które doświadczają mobbingu w pracy to często bardzo dobrzy pracownicy, jak również osoby, które mogą mieć inny styl pracy lub inne podejście. Ofiary mobbingu zazwyczaj są zastraszane ze względu na ich faktycznie dobrą pracę, przez co często postrzegani są jako niepożądana konkurencja, która powinna „odejść”.
Celem osoby dopuszczającej się zastraszania jest – właściwie zawsze – tak zwane samodymisja. Zastraszani powinni zostać zmuszeni do rezygnacji. Pracodawca osiąga również to, że nie musi płacić żadnej odprawy.
Jakie działania można uznać za mobbing
Działania degradujące i wykluczające to na przykład:
- nie zwracanie na kogoś uwagi, nieodzywanie się do niego i wykluczanie go ze wspólnych działań (nękanie psychiczne)
- nękać kogoś przez e-mail, sms lub online (e-bullying)
- wszelkie działania wpływające negatywnie na relacje międzypracowniczneoraz na postrzeganie pracownika w środowisku pracy,
W zdecydowanej większości przypadków nie ma tylko jednego rodzaju zastraszania. Bicie, kopanie, nieprzyjemne plotki, przekleństwa, nieprzyjemne e-maile…Ofiary mobbingu są zazwyczaj narażone na wiele różnych ataków i upokorzeń.
Jak rozpoznać mobbing w pracy
Zastraszanie w miejscu pracy ma miejsce wtedy, gdy znajdujesz się w konflikcie ze swoimi współpracownikami lub szefem i znajdujesz się w trudnej sytuacji. Mobbing to również systematyczne traktowanym w uwłaczający, lekceważący i zastraszający sposób przez współpracowników czy szefostow. Jednak ważne jest, abyś nie martwił się zbytnio definicją znęcania. Jeśli jesteś traktowany w sposób, który wykracza poza twoje osobiste przekonania i którego nie chcesz tolerować, powinieneś coś z tym zrobić. Im szybciej, tym łatwiej zapanujesz nad sytuacją.
Jakie opcje mają ofiary mobbingu
Ofiary mobbingu w miejscu pracy powinny jak najszybciej szukać pomocy. Konieczne może być wsparcie m.in. psychologa i prawnika specjalizującego się w prawie pracy. W takich przypadkach jak zniesławieni czy obelgi można wnieść oskarżenie karne. Zgodnie z prawem pracy zastraszanie może być również zachowaniem niekryminalnym. Tak jest w przypadku, gdy można je zakwalifikować jako naruszenie umowy. Nie ma tu znaczenia, czy koledzy czy przełożeni działają jako agresorzy. Jeśli pracownik jest ofiarą mobbingu może pociągnąć do odpowiedzialności pracodawcę i zażądać ostrzeżenia lub przeniesienia odpowiedniego współpracownika od przełożonego.
Czy pracodawca ma obowiązek przeciwdziałać mobbingowi?
Odpowiedź brzmi TAK. Kodeks pracy w art. 943 § 1 wskazuje, że pracodawca ma obowiązek przeciwdziałać mobbingowi. Według przepisów prawa, pracodawcy powinni podjąć działania mające na celu ochronę swoich pracowników przed mobbingiem. Do działań, które może podjąć pracodawca, aby zapobiec mobbingowi w miejscu pracy to na przykład antymobbingowe prawo wewnętrzne organizacji i kreowanie odpowiedniej kultury organizacyjnej.
Jak się bronić przed mobbingiem
Poniżej znajdziesz kilka sugestii, jak możesz zareagować na nieuzasadnioną krytykę i inne prowokacje. Przede wszystkim staraj się zawsze odpowiadać w sposób przyjazny, obiektywny i pozbawiony emocji. Twoje zachowanie powinno oczywiście zależeć w dużej mierze od konkretnej sytuacji i konkretnej krytyki lub prowokacji, z którą się spotykasz. Jeśli jednak rozumiesz, o co toczy się gra, możesz łatwo dostosować poniższe sugestie do danej sytuacji, aby odpowiednio zareagować.
- Odpowiadaj tak jednosylabowo, jak to tylko możliwe: W wielu przypadkach możesz odpowiedzieć bezstronnie „ Tak” , „Nie” lub „Ok” lub po prostu „To nieprawda”. Nie poddawaj się pokusie prowadzenia dyskusji. Jeśli krytyka ma cię tylko sprowokować, żadne uzasadnienie na świecie nie sprawi, że tyran zrozumie, że się myli.
- Poinformuj dręczyciela, że nie zgadzasz się z nieuczciwą krytyką: Powiedz dręczycielowi: „Twoja krytyka jest nieuzasadniona. Ale mogę zaakceptować, że źle mnie postrzegasz”. To sprawi, że osoba stosująca mobbing zda sobie sprawę, że haczyk, który cię mocno trzymał, został uwolniony. Nie dają się już tak łatwo sprowokować.
- Odnieś się do tego, że zachowanie dręczyciela jest niedopuszczalne. Powiedz mu, że bez szacunku krytykuje cię niesprawiedliwie i że nie chcesz kontynuować takiej rozmowy. Należy to również powiedzieć bardzo spokojnie i przede wszystkim bez emocji.
Skorzystaj z tych sugestii, aby odrzucić nieuzasadnioną krytykę, ale nie dawaj się ponieść emocjom w celu dalszego wyjaśniania lub usprawiedliwiania się. Przygotuj się jednak na to, że osoba, która dopuszcza się mobbingu zauważy, że nie reagujesz tak, jak zwykle. Musisz założyć, że będzie się wtedy jeszcze bardziej starał się sprowokować Cię. Ale jeśli możesz zachować spokój i wytrzymać te ataki, są szanse, że dręczyciel da sobie spokój po pewnym czasie.
