Zero waste – od nadmiaru do umiaru

Życie nieustannie pędzi; powstają nowe produkty, fabryki, technologie. Coraz częściej nie ma miejsca na naturę – piękne drzewa czy parki. Ludzie coraz częściej dostrzegają nienadarzający za zmianami ekosystem, który potrzebuje wsparcia. Właśnie dlatego powstał nurt zwany zero waste. Jego celem jest zmniejszenie konsumpcjonizmu, ponowne wykorzystywanie przedmiotów i dbanie o to, co jest najcenniejsze, czyli zasoby naturalne. Co oznacza żyć w zgodzie z zasadą zero waste? Na czym ona tak dokładnie polega? 

Czym jest zero waste?

Od dłuższego czasu zauważyć można, że nastała moda na posiadanie nieograniczonej ilości kosmetyków, ubrań, przedmiotów, do których nie przywiązuje się aż tak dużej wagi. Domy pełnie są zbędnych akcesoriów, mebli i dekoracji. Wielu ludzi wyznaje zasadę minimalizmu, ponieważ wiedzą oni, że zasoby oferowane przez Matkę Naturę kiedyś się wyczerpią i jeśli świat będzie funkcjonował tak, jak do tej pory, to będzie to szybciej niż później. Jesteśmy krok od katastrofy, dlatego trzeba działać. Zero waste do słowa anglojęzyczne, po polsku oznaczające zero marnowania. Zero Waste International Alliance mówi tak „Zero Waste jest celem, który jest etyczny, ekonomiczny, skuteczny i wizjonerski, aby prowadzić ludzi ku zmianie stylu życia i praktyk, które naśladują naturalne cykle odnawiania się,  gdzie wszelki materiał, którego się pozbyto, jest zaprojektowany tak, by być zasobem do wykorzystania przez innych. Zero Waste oznaczana projektowanie i zarządzanie produktami oraz procesami, aby systematycznie eliminować szkodliwość odpadów i materiałów oraz zmniejszać ich objętość, przetwarzać i odzyskiwać wszystkie zasoby, nie spalać ich ani nie zakopywać. Zero Waste wyeliminuje uwalnianie szkodliwych substancji do ziemi, wody czy też powietrza, które są zagrożeniem dla zdrowia człowieka, zwierząt, roślin i całej planety”.

W praktyce zero waste może oznaczać dla każdego, coś zupełnie innego. To, w jaki sposób zasada ta wprowadzona zostanie w życie, jest już indywidualną kwestią. Dla jednych dużą zmianą będzie wymiana plastikowej torebki na materiałową, dla innych będzie to o wiele za mało. Zero waste polega na ograniczeniu kupowania, wyrzucania i marnowania. Nie smaczna potrawa? Oddaj (co, zahacza już trochę o foodsharing) lub stwórz przy jej pomocy coś zupełnie innego. Dziura w ulubionej koszulce? Zaszyj! Na wszystko znajdzie się sposób. W nurcie tym niezwykle ważne jest prawidłowe dbanie o odpady – recykling czy kompostowanie to podstawa. Śmieci, oczywiście te odpowiednio posegregowane, mogą stać się czymś więcej niż odpadami – mogą powstać z nich kolejne przedmioty, które służyć będą jeszcze lepiej i jeszcze dłużej. Dobrze jest być fair wobec natury, bo z czasem odwdzięczy się ona tym samym.  

Zero waste może kojarzyć się z ograniczeniami lub wyrzeczeniami, ale czy naprawdę tak jest?  Na początku będzie trzeba zrezygnować z wielu codziennych nawyków, taki jak odkręcony kran podczas mycia zębów czy wyrzucanie resztek jedzenia do ogólnego kosza na śmieci. Zmiany mogą być trudne na samym początku, ale kiedy patrzy się na korzyści… Widzi się sens swojego nowego postanowienia. Styl życia kształtuje się przez miesiące, a nawet lata natomiast wyrobienie nowej praktyki będzie trudne tylko przez pierwsze etapy. Później człowiek sam się przyzwyczaja do wyrzucania plastiku do innego kosza czy dokładnym zakręcaniu wody, kiedy nie jest ona akurat potrzebna. Zmniejszenie zanieczyszczenia środowiska jest naprawdę znaczącą korzyścią – dla wszystkich, całej ludzkości. 

Na czym polega zero waste?

W każdej dziecinie życia codziennego, jak i prowadzenia biznesu zero waste będzie oznaczało coś zupełnie innego. Większość osób wie, co dokładnie znaczy dbanie o środowisko, ale czy wiedzą oni również, w jaki sposób się to robi? Tak samo jest w przypadku z zasadą dotyczącą marnowania. Zero waste to nie tylko ograniczenie plastiku czy zmniejszenie ilości kupowanych ubrań w miesiącu. Na cały proces zmiany nawyków oraz dostrzegania zmian wpływa wiele czynności. Jakie czasowniki kryją się za pojęciem zero waste?

Mądre zakupy – jak często zobaczyć można osobę, która porusza się po sklepie z listą rzeczy do kupienia? Bardzo rzadko. Zazwyczaj do sklepu wchodzi się z ulicy i kupuje to, co używane jest w domu. W efekcie miesięcznie wyrzuca się wiele artykułów spożywczych, bo kupiło się za dużo, nie było czasu ich zjeść czy po prostu żaden z domowników nie miał akurat ochoty. Zero waste to pewnie reguły. Przede wszystkim mądre planowanie dań (śniadań, obiadów i kolacji), dzięki temu będzie można stworzyć dokładną listę zakupów. Ważne jest również określenie ilości potrzebnych artykułów spożywczych – być może do ugotowania rosołu starczy kilogram mięsa, a więc po co kupować aż dwa?  Następnym krokiem zaprzyjaźniania się z zero waste będzie nauka domowych sposobów konserwacji żywności oraz poznanie się bliżej z lokalnymi producentami i rolnikami, którzy oferują możliwość zakupu ich owoców i warzyw w detalu. Podążanie za sezonowością jest także ważne, bo to przecież dana pora roku kształtuje ceny produktów – oczywisty jest fakt, że truskawki latem będą o wiele tańsze – i smaczniejsze, co nie pozostawia żadnych złudzeń – niż zimą. Czasem mniej oznacza więcej. Wystarczy tylko pomyśleć, ile pysznych dań przygotować można mając do dyspozycji proste, klasyczne produkty, podstawowe przyprawy i pierś z kurczaka. 

Transport – wiadomo nie od dziś, że samochody, a dokładnie wszelkie ich spaliny i trujące toksyny, które wydzielają, mają negatywny wpływ na przyrodę. Czy to oznacza, że trzeba siedzieć w domu i nie wychodzić? Oczywiście, że nie. Człowiek zwariowałby, siedząc w czterech ścianach i patrząc w sufit – tak się po prostu nie da, dlatego trzeba przemieszczać się z głową. Dlaczego by nie wyciągnąć z piwnicy roweru? Najgorszym wyborem będzie własny samochód. Jest tyle alternatyw, że żal nie skorzystać. Latem można zamienić go na rolki, hulajnogę czy wcześniej wspomniany rower. Zimą? Komunikacja miejska lub wspólne przejazdy z przyjaciółmi – dzielenie przejazdów swojego czasu stało się bardzo modne i mocno przyjęło się w Polsce.  Tramwajem dojechać można prawie wszędzie. Zaplanowanie trasy pomoże ograniczyć ślad węglowy. 

Dom – dobra wiadomość jest taka, że nie każda osoba interesująca się zero waste musi brać kredyty lub zapożyczać się, aby zakupić fotowoltaikę. Wystarczy zacząć zmiany od małych kroków, a naprawdę będą one widoczne i korzystne dla środowiska. Pierwszą rzeczą, którą należy zrobić w domu, jest wstawienie koszy do segregacji śmieci i stworzenie własnego kompostownika – jeśli przed domem jest ogródek to super. Następnie strzałem w dziesiątkę będzie wymiana żarówek na energooszczędne i kupienie specjalnej uszczelki ograniczającej zużycie wody. W toalecie zmian jest wiele; bambusowa szczoteczka do zębów, papier z recyklingu czy mydło w kostce. Wiele produktów dostępnych w sklepach, które na co dzień używane są w domu, dostępnych jest w wersji ekologicznej. Jeśli natomiast chce się ograniczyć używanie plastiku w domu i naprawdę żyć w zgodzie z zero waste, to w większych miastach dostępne są specjalne sklepy, w których nalewać można płyny i chemię domową do swoich własnych pojemników czy butelek.

Życie poza domem – w większych miastach jest naprawdę wiele restauracji, które nie tylko zwracają uwagę na sposób pakowania swoich dań (mają one specjalne opakowania na wynos), ale również umożliwiają one zamówienie wybranych potraw i zapakowanie ich w pojemniki przyniesione przez klienta – mogą to być słoiki czy specjalne boxy, w które pakuje się lunch do pracy. Niektóre lokale dodatkowo umożliwiają napełnienie swojej butelki na wodę czy częstują darmową karafkową wody z owocami – szczególnie w wyjątkowo ciepłe dni, kiedy nawodnienie jest niezwykle ważne. Budując swoje życie na filarach ekologii, less i zero waste trzeba pamiętać o jednym. Człowiek żyjący w zgodzie z naturą nie ma być  osobą, która nic nie posiada. Ba, nawet nie trzeba żyć skromnie. Trzeba tylko pamiętać o tym, żeby kierować się pewnymi, wyznaczonymi przez siebie zasadami. 

Jak wygląda zero waste w praktyce?

Czy każdy jest świadomy tego, z czego tak naprawdę powstaje plastik? Czy wszyscy ludzie mają świadomość, że jest on wytwarzany z nieodnawialnych paliw kopalnych – czyli mowa tu głównie o ropie naftowej. Właśnie dlatego surowiec ten nie ulega procesowi rozkładu, a tylko i wyłącznie rozpada się na mniejsze cząstki, które mają jeszcze gorszy wpływ na środowisko. Zero waste ogranicza plastik. Pokazuje, ile znaczą surowce otrzymywane przez naturę, takie jak drewno, metal, materiał produkowany z bawełny czy lnu. Ziemia obdarza człowieka tym, co najlepsze. Wystarczy dać jej szacunku, aby otrzymać wartościowe produkty, z których stworzyć można dosłownie wszystko. 

W praktyce zero waste to idea, którą ciężko wdrożyć w 100% w życie. Trudno sobie wyobrazić funkcjonowanie całkowicie bez tworzyw sztucznych produkowanych przez człowieka. Co byłoby z drzwiami, alarmami, telefonami komórkowymi? Świat rozwija się bardzo szybko i choć byśmy chcieli, nie damy rady ograniczyć wszystkiego – ale możemy naprawdę wiele. Wystarczy, że każdy będzie pamiętał o dokręcaniu kranu, aby nie kapała woda czy oszczędzaniu żywności. Szacunek do ziemi to podstawa, a jakie zasady zostaną wprowadzone w życie, to już indywidualna kwestia. Ważne, aby nie stać w miejscu i działać. Wybierać produkty, które są niezbędne i będą służyć przez lata. 

W Neopak mamy wiele produktów ekologicznych, bo natura jest dla nas wyjątkowo ważna. Każdego dnia ulepszamy i wprowadzamy nowe artykuły. Ograniczamy plastik i pokazujemy, że życie w społeczeństwie to ciągłe dążenie do perfekcji w przestrzeganiu pewnych zasad. Nasze opakowania pochodzą z recyklingu i tam mogą trafić ponownie, kiedy już spełnią swoje zadanie, tak jak należy.