Czym jest filc? 

Każdy czytelnik, choć raz w swoim życiu usłyszał słowo filc, ale nie każdy musi wiedzieć, czym tak właściwie on jest. Jest to materiał niezwykle popularny, mający szereg zastosowań i dający niezliczone ilości możliwości. Jego różnorodne zastosowania mogą przyczynić się do zawrotów głowy. Czym tak właściwie jest filc? Kiedy się go stosuje? Warto przyjrzeć się bliżej temu wyrobowi włókienniczemu, bo nigdy nie wiadomo, kiedy sprawdzi się on w danym gospodarstwie domowym lub firmie.  

 Filc – materiał doskonały?

Filc jest wyrobem włókienniczym, który powstaje poprzez spilśnianie tkanin (co dokładnie to oznacza, wyjaśnimy poniżej). Do jego wytwarzania używa się zazwyczaj wełny, ale często spotkać można filc stworzony z sierści zwierząt. W związku ze stale rosnącą popularnością ekologicznego życia w zgodzie z naturą filc zaczęto produkować z syntetycznych materiałów, które potrafią uzyskiwać lepsze własności fizykochemiczne niż naturalny surowiec. Jeszcze nie tak dawno temu materiał ten wykorzystywano w prawie każdym przemyśle. Tworzono z niego m.in. odzież – szczególnie dla rolników, których ciało wymagało specjalnej ochrony. Przez wiele lat materiał ten z sukcesem znajdował zastosowania w najprzeróżniejszych dziedzinach życia codziennego, będąc przy okazji bohaterem wielu opowieści, przekazywanych z pokolenia na pokolenie. W obecnych czasach filc spotkać może wszędzie. Używa się go w szkołach, domach czy magazynach. Firmy remontowe korzystają z niego przy każdym zleceniu, a transportowe korzystają z filcu, aby zabezpieczyć przewożone produkty. Nawet kalosze, które używane są na co dzień, posiadają specjalny wkład stworzony z wyżej wymienionego materiału. Filc zapewnia odpowiedni komfort termiczny podczas użytkowania, również w niezwykle niskich temperaturach. Ciężko znaleźć producentów, którzy nie korzystają z możliwości tego niezastąpionego materiału. 

Na rynku dostępne do zakupu są dwa rodzaje filców – bite, które otrzymuje się poprzez proces folowania włókien oraz filce tkane produkowane w bardzo podobny sposób z tą różnicą, że folowane są powierzchnie tkanin, a nie włókna. Niestety filc nie jest dość wytrzymałym materiałem. Często podczas użytkowania psuje się, mechaci czy zmienia swoją fakturę, przez co traci wszelkie walory estetyczne. Samoczynne filcowanie najczęściej zauważyć można na wkładkach do butów. Najrzadziej zniszczeniu ulegają wyroby galanteryjne, na przykład torebki. Takie produkt często spotkać można w górach; nie trzeba się wysilać, aby znaleźć sklep z filcowymi akcesoriami. 

Jaka jest historia materiału produkowanego z wełny? Pierwsze informacje, które znaleźć można o filcowych wyrobach pojawiły się 6500 lat p.n.e w miejscu, gdzie obecnie znajduje się Turcja – nie był to filc podobny do materiału, który znany jest w obecnych czasach, ale znacząco go przypominał. Najbardziej jakościowy, zbliżony do dzisiejszego produkt  produkowany był przez mieszkańców Syberii około 600 roku p.n.e. Do tworzenia filcu wykorzystywali wełnę lub sierść zwierząt hodowlanych. Historii o powstaniu filcu jest tak wiele, że na próżno szukać tej właściwej. Niektóre legendy głoszą, że produkt ten otrzymany został podczas jazdy na koniu w odległej Mongolii. Ciekawostką może być fakt, że w znanym i cenionym dziele Homera pt. Iliada, Ulysses posiadał hełm specjalne przygotowany tak, aby czuł się on komfortowo podczas walki. Ochraniacz na głowę wyściełany został wełną. To nie zaskoczy fanów militarnych ciekawostek, ponieważ wiedzą oni, że za czasów rzymskich wyroby z filcu były dość popularne. 
 

Sposoby na otrzymanie filcu – jak się go wytwarza? 

Wytwarzanie filcu nie jest trudnym procesem, ale niestety czasochłonnym. Trzeba wiedzieć, jak zrobić to prawidłowo, bo inaczej materiał będzie do wyrzucenia, a produkty nie będą nadawały się do ponownego użycia. Głównym surowcem, z którego wytwarza się filc, jest wełna – można ją zastąpić sierścią prawie wszystkich zwierząt hodowlanych (są państwa, które próbowały używać do tego celu psiego futra). Nawet niektóre włókna sztuczne pomóc mogą przy tworzeniu filcu – są to zazwyczaj mieszanki włókien sztucznych i naturalnych. Być może do tego czasu nie zostały stworzone jeszcze, aż tak dobre zamienniki wełny. Filce otrzymać można na dwa sposoby (oba są używane tak samo często): 

Filce bite – tworzy się je przez spilśnianie warstwy włókien wełnianych, zwanych inaczej runą. Takie wyroby odpowiednio się wzmacnia i zabezpiecza przed uszkodzeniami mechanicznymi. Jednym ze sposobów na zwiększenie wytrzymałości filcu bitego jest igłowanie, czyli przebijanie warstwy włókien specjalnymi, przygotowanymi do tego celu igłami, które są nacięte. Przechodzą one przez wełnę, zaciągając za sobą pasma włókien i przeszywając wyrób. Właśnie dlatego drugą nazwą filcu bitego jest igłowy. 

filce tkane – są jeszcze specjalne filce tkane. Tworzy się je bardzo podobnie, jak wyżej wymieniony produkt; z tym, że to nie runo jest spilśniane, a zewnętrzna warstwa tkaniny wykonanej z wełny owczej – oczywiście można ją zastąpić lamią, kozią lub inną zwierzęcą sierścią. W Wyniku całego procesu tkanina traci wszelkie właściwości. Nie ma już wewnętrznej tkaniny. Na jej miejscu pojawia się wyrób bardziej gęsty, niezwykle wytrzymały i miękki. Filc ten ma doskonałe właściwości termiczne i dźwiękochłonne, o czym przekonać się mogli pracownicy firm budowlanych. 

Jakie filce są najczęściej produkowane? Ciężko jednoznacznie odpowiedzieć na to pytanie. Obecnie na rynku dostępny jest filc o różnych grubościach, kolorach, a nawet miękkości. Wszystko zależy od tego, do czego będzie on używany. Do odzieży poleca się szczególnie wyroby cienkie (do kilku centymetrów), natomiast filc tzw. techniczny ma zazwyczaj kilka centymetrów. 
 

Zastosowanie – co można zrobić z filcu?

Możliwości tworzenia są wręcz nieograniczone. Filc sprawdzi się dosłownie wszędzie – w każdej branży. Stosuje się go do wyrobu galanterii i nakryć głowy. Na rynku spotkać można kapelusze, berety, obuwie, a nawet torby. Wszystkie produkty wytwarzane z filcu są niezwykle wytrzymałe i jakościowe. Ciężko je uszkodzić czy zniszczyć – być może, dlatego cieszą się one dużą popularnością. Z materiału tego tworzy się nie tylko wkładki do obuwia czy elementy garderoby, ale również specjalne akcesoria budowlane i remontowe. Kupując tarcze polerskie, uszczelki, podkładki czy wykładziny izolacyjne ma się styczność z filcem. Jest on powszechnie stosowany w budownictwie i tapicerstwie. Ciężko znaleźć branżę, w którym nie spotka się tego materiału – młoteczki klawiatur do pianin i fortepianów oklejane są filcem. Jest on miękki, delikatny, a przede wszystkim dźwiękoszczelny – dlatego stosuje się go, na przykład w sofach i innych meblach, gdzie uginanie się sprężyn może być denerwujące. Filc na bocznych ścianach mebli osłania twardą płytę meblową, zapewniając komfort użytkowania. 

Filc może również służyć do wspólnej, rodzinnej zabawy. Rodzice z najmłodszymi członkami rodziny mogą spędzać czas na wycinaniu szyciu, a nawet zawijaniu i tworzeniu specjalnych kształtów z filcu. Jest to materiał łatwy do wycinania, elastyczny i miękki. W szkole powstają z niego piękne laurki, ozdoby świąteczne i dekoracje, które dzieci mogą zabrać ze sobą do domu – aby wręczyć rodzicom lub najbliższym. Możliwości filcu są nieograniczony tak jak pomysły na kreatywne prace twórcze. Czasem wystarczy klej, marker i nożyczki, aby stworzyć coś naprawdę niesamowitego. 
 

Prace remontowe, a filc 

Na rynku dostępne są wykładziny filcowe. Sprawdzą się one tam, gdzie folia malarska nie podoła lub po prostu nie zda egzaminu. Filc ma dopasowaną grubość, która sprawia, że udaje się utrzymać odpowiedni poziom zabezpieczenia. Materiał ten niweluje ryzyko uszkodzenia mechanicznego przedmiotów, które ma ochronić. Jeśli, na przykład filcem zostanie oklejona drewniana łatwa, to jej właściciel ma pewność, że nie zostanie ona zarysowana, pobrudzona czy zniszczona. Tak samo jest w przypadku podłogi, która jest najbardziej narażona na uszkodzenia podczas remontu. 

Panele lub płytki zabezpieczone filcem odporne są na uszkodzenia mechaniczne następujące w efekcie przesuwania np. drabiny. Różnica między filcem a folią malarską jest jeszcze jedna i to naprawdę istotna. Farby chętnie przeciekają przez dziury w folii malarskiej, docierają one do podłogi. Nie tylko płyn może przedostać się przez zabezpieczenie, jakim jest folia. Pył, odłamki ściany czy też inne zanieczyszczenia mogą dostać się pod powierzchnię folii. Warto wspomnieć, również o tym, że bardzo często spód wykładziny wzbogacony jest antypoślizgowym filcem, dzięki czemu zmniejsza się ryzyko przesuwania wykładziny, a w konsekwencji utratę stabilności osób i przedmiotów się nań znajdujących.
 

Czym jest filc malarski? 

Nie od dziś wiadomo, że gruba warstwa filcu potrafi doskonale izolować podłogę podczas prac remontowych. Właśnie dlatego filc często zastępuje folię malarską. Firmy budowlane coraz częściej decydują się na użycie tego produktu, ponieważ duże ilości rozlanej farby w żaden sposób nie dostaną się pod filcowy materiał – wręcz przeciwnie. Podłoga będzie bezpieczna, jak nigdy.  Sama struktura tego materiału sprawia, iż minimalizuje się ryzyko przypadkowego przewrócenia i przesuwania się pojemników z farbą. O wiele ciężej będzie o wypadki podczas malowania ścian. Filc malarski jest produktem niezwykle wytrzymałym, który niezwykle trudno rozedrzeć czy uszkodzić mechaniczne. Do tego celu potrzebne byłyby ostre nożyczki, ale jaki byłby cel w rozcinaniu filcowego dywanu? Filc malarski warto stosować w każdych pracach remontowych, gdy zależy nam na zachowaniu jak najdłużej świeżości podłogi. Warto pamiętać, że czasem nawet kartony nie sprawdzą się, aż tak dobrze jak filc, który zakupić można w sklepie internetowym Neopak.