Jakie opakowania są najmniej uciążliwe dla środowiska

Które opakowanie jest bardziej przyjazne dla środowiska? Na to pytanie często nie jest łatwo odpowiedzieć. Zależy to między innymi od materiału, ale to nie jedyny decydujący czynnik. Ważna jest również waga opakowania, zwłaszcza przy długich trasach transportowych. Plastik nie zawsze jest zatem szkodliwy dla środowiska, a szkło nie zawsze jest przyjazne dla środowiska. Przyjrzyjmy się temu bliżej.

Opakowanie jest szczególnie szkodliwe dla środowiska, gdy jest zbędne i jest używane tylko raz. Tak jest w przypadku wielu plastikowych opakowań. Aby ocenić, jak przyjazne dla środowiska jest opakowanie, należy wziąć pod uwagę wszystkie etapy jego „życia”, a w „życiu” opakowania jest wiele etapów. Każdy z nich przyczynia się do tego, że jest ono mniej lub bardziej przyjazne dla środowiska. Obejmuje to wydobycie surowców, produkcję, napełnianie i na koniec utylizację. A pomiędzy nimi jest wiele czynników dodatkowych, takie jak na przykład transport materiałów. Opakowanie i używane w danym kraju będzie zawsze bardziej ekologiczne niż to importowane. Przyjrzyjmy się lepiej etapom życia opakowania:

Etap I: Projektowanie opakowań, wytwarzanie materiałów opakowaniowych, procesy przetwarzania materiałów w już gotowe produkty opakowaniowe, transport i magazynowanie
Etap II: Dystrybucja pomiędzy placówkami handlowymi, sprzedaż towarów pakowanych, użycie i wykorzystanie towarów w opakowaniach
Etap III: Odbiór i sortowanie opakowań (opakowanie – odpady), utylizacja, ponowne wykorzystanie lub recykling lub produkcja opakowań z surowców wtórnych

Na każdym z tych etapów można zadbać o ekologię. Jeżeli materiał opakowaniowy nie jest produkowany w sposób zrównoważony dla środowiska, nie można nazwać takiego opakowania ekologicznym, nawet jeżeli jest on ponownie wykorzystany czy zdatny do recyklingu. 

 

Ekologiczne opakowanie? Co to znaczy

Ekologiczne opakowanie to takie, które jest bezpieczne dla środowiska. Oznacza to, że produkcja materiału opakowaniowego, wytwarzanie samego opakowania, jego eksploatacja, przechowywanie i utylizacja nie naruszają istniejącej równowagi ekologicznej. W krajach europejskich istnieje pojęcie „punktu nacisku na środowisko”. Ten kompleksowy wskaźnik został opracowany w celu połączenia różnych oddziaływań, takich jak emisja do gleby, wody i powietrza, a także zasobów wymaganych przez cały cykl życia produktu, w jeden parametr. W ten sposób można uzyskać liczbową ocenę wpływu na środowisko.

Zrównoważony rozwój opakowań papierowych i kartonowych jest poparty badaniami naukowymi. W ten sposób wskaźnik obciążenia otoczenia pojemnika kartonowego jest kilkakrotnie mniejszy niż podobnego pojemnika z tworzywa sztucznego. Świadczy to o tym, że dla środowiska dużo przyjaźniejsze są opakowania kartonowe niż ich odpowiedniki z plastiku. Według badań nad Środowiskiem, jeśli zapakujesz 0,5 kg produkt w kartonowe pudełko zamiast plastikowego, możesz zmniejszyć szkody dla środowiska ponad trzykrotnie. A całkowicie zastępując opakowania plastikowe opakowaniami kartonowymi, możesz zmniejszyć negatywny wpływ branży opakowaniowej na środowisko o 99%. Należy oczywiście wspomnieć, że nie wszystkie opakowania mogą być wykonane z tektury, gdyż nie zapewni ona koniecznej ochrony. Dla niektórych produktów konieczne są opakowania wykonane wyłącznie z plastiku. Jednocześnie w niektórych przypadkach plastik można zastąpić materiałem bardziej przyjaznym dla środowiska bez utraty funkcjonalności. Jeżeli masz wpływ na to, jakich używasz opakowań, ważne jest, abyś robił to świadomie i racjonalnie. Optymalizacja opakowań jest niezwykle istotna, gdyż największym wrogiem środowiska nie jest produkcja, tylko marnotrawstwo i jednorazowość opakowań.

Które opakowania są najbardziej ekologiczne

 

Świat nieustannie poszukuje nowych, ulepszonych i przyjaznych dla środowiska rodzajów materiałów opakowaniowych. Alternatywnie stosuje się opakowania elastyczne wykonane z bardzo cienkiego i mocnego tworzywa sztucznego lub opakowania z tektury powlekanej polimerem. Jednak są również inne materiały, które mogą być równie użyteczne, jak plastik, a lepsze dla środowiska.

Drewno (papier i tektura)

Drewno jako surowiec stało się integralną częścią przemysłu opakowaniowego. Niezależnie od tego, czy produkty są z niego wytwarzane bezpośrednio, czy też jego włókna są przetwarzane na papier, tekturę falistą czy tekturę. Ponieważ surowiec ponownie rośnie i jest neutralny pod względem CO², chroni środowisko. Ponadto stosowane certyfikaty poświadczają, że produkt drzewny pochodzi z lasów zarządzanych w sposób zrównoważony. Co więcej, papier czy tekturę falistą bardzo łatwo poddać recyklingowi po zużyciu. Materiały pozyskane z drewna są szczególnie stabilne i mogą być używany kilka razy w zależności od produktu. Papier czy tektura jest szczególnie wszechstronny w użyciu i nadaje się do recyklingu, dlatego kartony, torby papierowe czy koperty kartonowe uznawane są za przyjazne środowisku.

Do pakowania towarów używa się nie tylko pochodnych drewna, ale również jego samego. Opakowaniem najczęściej używanym do transportu produktów jest drewniana paleta. Dobre palety są wielokrotnego użytku i mogą długo służyć. Do pakowania towarów na magazynie często używa się również przekładek kartonowych, które świetnie zabezpieczają towar.

Trawa

Nie tylko drewno służy jako podstawa papieru, ale także włókna z trawy mogą być dalej przetwarzane. Fakt, że produkcja wymaga mniejszych zasobów, a surowiec rośnie regionalnie i bardzo szybko, przemawia za jego równowagą ekologiczną. Papier z trawy tego rodzaju zawiera obecnie do 50% włókien z trawy, do których dodaje się „klasyczne” włókna drzewne, świeże lub z recyklingu, dla większej stabilności. Właściwości materiałowe trawy są bardzo szerokie. Jest to wszechstronny materiał z dużą odpornością na rozdarcia. Trawa jest używana do jako na przykład papier do cerowania czy produkcji pudełek.

Skrobia roślinna

Każdy, kto myśli, że plastik powstaje tylko z ropy naftowej, jest w błędzie. Plastikowe granulki można również otrzymać ze skrobi roślinnej. Podstawą tego jest na przykład kukurydza lub ziemniaki, a tym samym surowiec odnawialny. Plastik ze skrobi roślinnej można przetwarzać jak zwykły plastik, ale jest on kompostowalny. Skrobię roślinną stosuje się do wytwarzania wypełniaczy czy folii do poduszek powietrznych.

Szkło komórkowe

Kolejnym „odnawialnym plastikiem” jest szkło komórkowe. Wykonany z celulozy materiał wygląda jak plastik, ale ma też właściwości jak papier. Jest krystalicznie czyste i oddychające i odporne na rozdarcia. Szkło komórkowe stosuje się na przykład do tworzenia toreb czy folii.

Konopie

Konopie są naturalnym materiałem do izolacji towarów i mają podobny efekt ochronny jak styropian. Roślina jest szczególnie zrównoważona, gdy jest uprawiana, ponieważ prawie nie potrzebuje nawozu, rośnie szybko i może być prawie w 100% poddana recyklingowi. Materiał z konopi ma właściwości izolacyjne, regulujące wilgoć i oddychające. Konopie są używane na przykład do tworzenia polarów termicznych.

rPET

Ponieważ PET jest bardzo łatwy w recyklingu, plastik jest również ponownie wykorzystywany do pakowania, co oszczędza zasoby. Podstawą są butelki do napojów wykonane np. z PET, które po oczyszczeniu są kruszone i przetwarzane na granulki. Ta produkcja wymaga mniej energii niż nowe towary, a emisje CO² jest również niższa. Ponieważ PET jest bardzo wysokiej jakości nawet po recyklingu, można go nawet kilkakrotnie przetwarzać. Właściwości materiałowe rPET to przede wszystkim stabilność i niezniszczalność oraz fakt, że są bezpieczne dla żywności.

Jak więc widzisz, istnieje szeroka gama materiałów, z których wykonuje się opakowania. Wybierając swoje opakowanie, zazwyczaj uważamy, że recykling jest jedynym elementem, który należy brać pod uwagę przy ocenie jego ekologicznego charakteru. I tak szkło w 100% podlega recyklingowi, dlatego wiele osób je wybiera, myśląc, że robią gest w obronie natury. Jednak jest to materiał, który wymaga najwięcej energii do wytworzenia. Ponadto recyklingowi podlega również plastik, a także tektura. Po prostu bardzo złe są nawyki konsumentów. W ten sposób tylko jedna trzecia opakowań jest wyrzucana do właściwego pojemnika. Także bądź ostrożny. Musisz wziąć pod uwagę cykl życia opakowań, aby określić jego wpływ na przyrodę, a nie tylko możliwość poddania go recyklingowi.

Opakowania wysyłkowe a ekologia

Opakowania wysyłkowe pełnią szeroką gamę funkcji, zabezpieczają również towar oraz są nośnikiem reklamy i informacji. Wzajemne powiązanie funkcji opakowania jest decydujące dla wysyłki zapakowanego towaru. Wymagania funkcjonalne określają, jaki materiał jest odpowiedni i jak stabilne musi być opakowanie. Ponieważ produkcja, użytkowanie i utylizacja opakowań wysyłkowych zawsze prowadzi do zanieczyszczenia środowiska, konieczne są strategie, aby utrzymać ten poziom na jak najniższym poziomie. Unikaj niepotrzebnie skomplikowanych i niepotrzebnie dużych opakowań. Jeśli opakowanie jest używane kilka razy, każdy cykl użytkowania oszczędza odpady. Opakowania wielokrotnego użytku sprawdzają się zatem zazwyczaj najlepiej z punktu widzenia ochrony środowiska. 

Po wytworzeniu odpadów opakowaniowych, których nie można ponownie wykorzystać, najlepszą opcją utylizacji jest recykling w celu wytworzenia nowych produktów. Tutaj ważne jest, aby upewnić się, że recykling nie jest utrudniony podczas korzystania z opakowania wysyłkowego. Nadwymiarowe opakowania powodują niepotrzebne zużycie zasobów. Ponadto, jeśli opakowanie wysyłkowe jest zbyt duże, często konieczne jest użycie dużej ilości materiału amortyzującego. Odbiorcy są również obciążeni nadwymiarowymi opakowaniami wysyłkowymi, ponieważ docelowo muszą się go pozbyć.

Stosowanie opakowań transportowych o dużej zawartości materiałów pochodzących z recyklingu zmniejsza wynikające z tego zanieczyszczenie środowiska. Pudełka kartonowe lub opakowania papierowe wykonane ze świeżych włókien mają większy wpływ na środowisko niż tektura z recyklingu. Jeśli jednak czasami stosuje się świeże włókna, zanieczyszczenie środowiska można zmniejszyć, stosując włókna z lasów zarządzanych w sposób zrównoważony.

Niezbędne środki

Aby być odpowiedzialnym ekologicznie, używaj opakowań transportowych wielokrotnego użytku. Łączenie kilku zamówień od klienta w większe ilości pozwala również uniknąć niepotrzebnego pakowania i transportu. Jeśli towary są już zapakowane w solidne opakowania sprzedażowe, takie jak karton, lekkie opakowania wysyłkowe często w zupełności wystarczy. Postaraj się używać opakowań wykonanych z materiałów pochodzących z recyklingu. 

Jeżeli pakujesz tekstylia, pamiętaj, że zwykle nie są one narażone na uderzenia, dlatego zwykle wystarczą lekkie plastikowe torby, które można łatwo poddać recyklingowi, pod warunkiem, że są posortowane. Grubsze pudełka np. kartony wielowarstwowe z tektury falistej i materiał amortyzujący należy stosować tylko wtedy, gdy jest to konieczne do ochrony produktu. Postaraj się również, nie używać materiałów kompozytowych do opakowań transportowych. Jeśli to możliwe, używaj tylko jednego rodzaju materiału, aby uniknąć potencjalnego mieszania odpadów.
 

Jak pakować paczki w sposób ekologiczny

Jeżeli często pakujesz paczki dla kuriera, wiesz, że zużywa się bardzo dużo materiałów dodatkowych, nie tylko opakowań. Taśmy klejące, wypełniacze, etykiety, kieszenie na dokumenty to również konieczne przybory, aby zrobić to dobrze. Jeżeli używasz już opakowań pochodzących z recyklingu lub nadających się do recyklingu, to jesteś o krok bliżej do bycia eko. Zadbaj jeszcze tylko o ekologiczne przybory.

Zamiast używać folii bąbelkowej na masową skalę, możesz ją zastąpić papierem bąbelkowym. Materiał ten równie świetnie sprawdzi się do ochrony Twoich towarów, gdyż ma doskonałe właściwości amortyzujące i bardzo wysoką chłonność. Idealnie nadaje się jako przekładka lub wypełniacz i chroni przed uszkodzeniami w transporcie. Do ochrony możesz również użyć wypełniaczy ekologicznych, które wykonane są z materiałów naturalnych  i odnawialnych. Co więcej, są biodegradowalne i nadają się do powtórnego przetworzenia w procesach recyklingowych. 

Natomiast do zamykania paczek równie dobrze sprawdzi się ekologiczna taśma pakowa wykonana z papieru KRAFT i kleju na bazie kauczuku syntetycznego. Jest to produkt, który doskonale łączy powierzchnie kartonowe, a jej struktura umożliwia opisanie przy użyciu dowolnego przyboru. Nośnik taśmy stanowi gruby papier uzyskany w procesie recyklingu, klej natomiast nie jest toksyczny (nie posiada niebezpiecznych rozpuszczalników). Taśmy z papieru odznaczają się świetną przyczepnością i odpornością na skrajne temperatury. 

Małe, lekkie przedmioty możesz wysyłać je w kopertach kurierskich. Jest to zdecydowanie lepsze dla środowiska, niż zbyt duże kartony. Dodatkowo na rynku istnieją koperty kurierskie EKO. Jest to ekologiczna alternatywa dla standardowych kopert foliowych. Są one produkowane z naturalnych materiałów odnawialnych lub tworzyw recyklingowanych, a dzięki zastosowaniu nowoczesnych technologii produkcyjnych nie ustępują swoją funkcjonalnością innym kopertom. Jeśli nie da się uniknąć koperty bąbelkowej, konsument powinien łatwo oddzielić folię bąbelkową od papierowej koperty. 
 

Awangardowe pomysły na opakowania EKO

Trudno wyobrazić sobie produkty masowej konsumpcji bez opakowań, choć jeszcze całkiem niedawno, żeby kupić śmietanę, trzeba było iść do sklepu z własną puszką, chleb leżał na drewnianych tackach i nie był owinięty żadną folią, a masło i ser w sekcji nabiałowej były wycinane z dużego kawałka i zawinięte w papier. Opakowania stosowane były minimalnie, w pełni nadające się do recyklingu lub odnawialne. Wszyscy bez wyjątku rozdawali butelki i makulaturę. Opakowania wielokrotnego użytku to stara tradycja, która nie została całkowicie zapomniana. Na przykład browary przyjmują swoje butelki do ponownego użycia. Wystarczy podejść do sklepu i zwrócić puste butelki. Nie tylko zrobimy coś dobrego dla środowiska, a jeszcze otrzymamy za to zwrot pieniędzy. Dzięki temu zabiegowi sklepy „wiążą” klientów, a producenci oszczędzają na opakowaniach.

W Europie popularne są również sklepy, w których towary sprzedawane są bez opakowania. Do takiego sklepu musisz przyjść z własnymi albo wypożyczyć je na miejscu. Sklepy nieopakowane zajmują własną niszę, prawdopodobnie przyszłość należy do nich, ale jak dotąd ta przyszłość jest zbyt iluzoryczna. Bardziej palącym problemem jest to, jak sprawić, by opakowanie towarów było przyjazne dla środowiska. I tu najdalej w rozwiązaniu problemu poszły projekty dotyczące opracowania jadalnych opakowań do żywności. Coraz częściej możemy spotkać miski, które po skończonym posiłku możemy zjeść lub wrzucić do kompostownika. W różnych krajach powstają odpowiedniki folii z tworzywa sztucznego produkowane z alg, warzyw, owoców, kazeiny, polisacharydów itp. Kolejnym kierunkiem rozwoju ekoopakowania jest upcykling. W przeciwieństwie do znanego recyklingu, kiedy materiały opakowaniowe są sortowane według rodzaju i wysyłane do recyklingu, upcykling to poszukiwanie pomysłów, jak wykorzystać odpad na dobre. Pomysły na upcykling opakowań mogą być już dobrze znane jak na przykład kubki na kwaśną śmietanę, w których babcie sadzą sadzonki lub mogą być oryginalne. Pudełka do zabawy dla dzieci, które same w sobie są częścią gry, to także świetny pomysł na przedłużenie żywotności opakowań z upcyklingu.