Reguły Incoterms 2020. Międzynarodowa sprzedaż

Obrót gospodarczy obejmuje wszystkie transakcje pomiędzy podmiotami, w tym także te odbywające się międzynarodowo. W przypadku tworzenia umów pomiędzy stronami pochodzącymi z różnych krajów, mogłyby pojawiać się wyraźne trudności natury prawnej, które uniemożliwiałyby zabezpieczenie interesów każdej ze stron. Nierzadko okazuje się, ze system prawny w jednym państwie jest diametralnie inny, niż w drugim.

Jest to szczególnie zauważalne w kontekście dwóch państw znajdujących się na innych kontynentach. Aby częściowo rozwiązać ten problem i uprościć cały proces transakcyjny, opracowano podręcznik Incoterms 2020. Czym się charakteryzuje Incoterms, o jakich zasadach mówi i jakie zmiany zostały wdrożone w aktualizacji dokumentu? Przedstawiamy aktualny opis zasad związany z wykorzystaniem Incoterms w praktyce. Dowiedz się, w jaki sposób działa formuła Incoterms.
 

Specjalnie opracowane przepisy prawne mają za zadanie ułatwiać kontrahentom zawieranie umów pomiędzy podmiotami znajdującymi się w różnych miesjcach świata. Istotnym zbiorem takich reguł jest Incoterms 2020, będący zapisem międzynarodowych warunków sprzedaży. Międzynarodowa wymiana gospodarcza odbywa się przy zachowaniu określonych reguł prawnych, wyszczególnionych zgodnie z opracowaniami Międzynarodowej Izby Handlowej.

Instytucja działa lat 30. XX wieku, a jedną z jej zadań jest tworzenie dokumentów związanych z wyróżnianiem odpowiednich terminów handlowych, skrótów i uproszczeń dotyczących m.in. podziału obowiązków pomiędzy stronami wymiany gospodarczej. Międzynarodowa Izba Handlowa jest tym samym autorem zasad opisanych w ramach International Commercial Terms, w skrócie: Incoterms. Obecnie obowiązuje wersja Incoterms 2020, która została opracowana kilka lat temu. Wcześniejszym dokumentem regulującym międzynarodowe zasady handlowe był dokument Incoterms 2010. Porównując oba dokumenty można dojść do wniosku, że korekty związane z opracowaniem nowej wersji były kosmetyczne.
 

Incoterms 2020 może być określane jako zbiór międzynarodowych zasad handlowych, reguły obrotu gospodarczego, formuły transakcji międzynarodowych itd. Sformułowań i określników definiujących Incoterms jest bardzo dużo. Warto jednak usystematyzować te reguły w jednolity sposób – tak, aby były łatwiejsze do zrozumienia, który podmiot ma być odpowiedzialny za dany zakres działań (np. przygotowanie paczki). Z tego też powodu autorzy dokumentu pogrupowali założenia Incoterms 2020 na 11 wyodrębnionych reguł.

Każda z nich określa obowiązki obu stron transakcji. Co istotne, zasady zawarte w dokumencie Incoterms 2020 dotyczą wszystkich branż przemysłu, dzieląc się na reguły powszechne i pozostałe. Reasumując, Incoterms 2020 zawiera w sobie zebrane zasady normujące podział obowiązków sprzedającego i kupującego, ale tylko w handlu pomiędzy krajami.

Jedenaście formuł wyszczególnionych w dokumencie zostało oznaczonych 3-literowym symbolem – w celu łatwiejszego zapamiętania i stosowania zapisów. Pełny zapis zasad został szczegółowo opracowany w formie podręcznika wydanego przez Międzynarodową Izbę Handlową. Jest on dostępny także w wersji polskiej. Twórcy dokumentu pogrupowali reguły ze względu na zakres ich obowiązywania. Pierwszym obszarem są zasady obowiązujące standardowo, czyli tzw. reguły powszechne. Należą do nich formuły opatrzone symbolami:

Sprzedawca praktycznie bez wyjątków jest zawsze odpowiedzialny za pakowanie produków. W związku z czym musi posiadać szereg odpowiednich narzędzi do realizacji tego zadania. Z kolei transportem końcowym i cłem importowym, oprócz kilku wyjątków, zajmuje się nabywający towar. Kwestie związane z obrotem gospodarczym w kontekście morskiego i wodno-śródlądowego transportu regulują formuły oznaczone jako:

Poniżej zaprezentujemy szczegółowy opis każdej z jedenastu opracowanych zasad.
 

Zasada wskazuje na sytuację, w której sprzedawca przekazuje towar kupującemu w magazynie, fabryce czy w innym miejscu wyznaczonym przez sprzedającego. Podział obowiązków wskazuje, że sprzedawca nie jest zobligowany do ponoszenia jakichkolwiek kosztów związanych z transportem czy ocleniem towaru. Przekazuje on towar z magazynu, zakładu czy fabryki osobie kupującej i w rzeczywistości na tym etapie kończy się jego rola. Kupujący pokrywa wszystkie koszty, jest także odpowiedzialny za towar w momencie otrzymania produktów.
 

Sytaucja dotyczy sprzedaży towaru, w ramach której sprzedający transportuje zapakowany i zabezpieczony towar w miejsce odbioru. Wówczas sprzedający musi zadbać o wszelkie kwestie związane z odprawą celną, podobnie zresztą jeśli chodzi o koszty transportu do miejsca odbioru. Towary uznaje się za dostarczone w momencie, gdy są już załadowane na środek transportu, lub zostały dostarczone poza lokalizację zakładu, którego właścicielem jest sprzedający.
 

Reguła wskazuje na przenoszenie odpowiedzialności za stan towarów w momencie dostarczenia ich przez sprzedającego do przewoźnika. To w gestii sprzedającego jest także opłacenie przewozu towarów do ustalonej desytnacji końcowej. Ryzyko zostaje przeniesione na pierwszego z przewoźników i tylko do tego momentu obowiązuje sprzedającego.
 

Zasada łączy w sobie reguły CPT uzupełnione o konieczność pokrycia przez sprzedawcę kosztów ubezpieczeniowych zgodnie z maksymalnym poziomem ochrony. Ma za zadanie także zapłacić za transport aż do miejsca docelowego wyładowania towarów. Przekazanie ryzyka następuje w momencie przejęcia towarów przez pierwszą z firm przewozowych.
 

W piątej zasadzie DAP ryzyko zostaje przeniesione dopiero w lokalizacji docelowej. Do tego czasu przez cały okres transportowy ryzyko spoczywa na sprzedającym. W ramach tej reguły sprzedający płaci za koszty transportowe w formule door-to-door. Z kolei nabywający ma obowiązek pokryć koszty opłat celnych i innych wartości dodatkowych. Transport zostanie uznany za dostarczony w momencie znalezienia się pod określonym w umowie adresem.
 

DPU wskazuje na przeniesienie ryzyka ze sprzedającego w momencie pełnego rozładunku towarów, a nie jak było to przy poprzedniej zasadzie, w chwili dostarczenia pod wskazany adres. Sprzedawca w tej regule jest zobowiązany do pokrycia kosztów transportu. Jest także w pełni odpowiedzialny za towar, aż do momentu pełnego rozładunku. Obowiązki kupującego są w tym konkteście bardziej ograniczone i dotyczą m.in. zrealizowania odprawy importowej.
 

Sprzedający ponosi ryzyko związane z dostarczeniem towarów do danego miejsca, przy czym towar nie musi zostać dodatkowo rozładowany. W tej zasadzie to na sprzedawcy ciąży największa odpowiedzialność za pełen proces obrotu towarem. Sprzedawca pokrywa wszystkie koszty, włącznie z usługami logistycznymi, ubezpieczeniowymi, podatkowymi i celnymi.
 

To pierwsza zasada odnosząca się do obrotu towarów w kontekście handlu morskiego. Sprzedający jest odpowiedzialny za towar do chwili, w którym trafi od w pobliże statku, a dokładnie wzdłuż jego burty. Na tym kończy się zadanie sprzedającego, a wszelkie kolejne formalności przejmuje podmiot nabywający. Odpowiedzialność za ewentualne uszkodzenie towarów przechodzi na kupującego w momencie, gdy towary znajdą się w bezpośrednim sąsiedztwie burty.

 

Reguła dotycząca sprzedaży towarów wraz z dostarczeniem ich na statek przez sprzedającego. W momencie przeniesienia towaru na jednostkę, odpowiedzialność sprzedającego zostaje zamknięta. Sprzedający jest jednak zobligowany do ponoszenia kosztów transportowych i innych, aż do momentu znalezienia się towarów na statku. W związku z tym to na sprzedawcy ciąży rozliczenie kwestii związanych z odprawą eksportową.
 

Reguła analogiczna do zasady nr 9 wskazującej na obowiązku sprzedającego w kontekście dostarczenia towarów na statek. Znaczącą różnicą jest jednak przymus opłacenia kosztów dostarczenia towarów aż do portu. Przeniesienie odpowiedzialności występuje na takich samych regułach, jak w przypadku FOB.
 

Reguła analogiczna do zasady nr 10, z tą różnicą, że na sprzedającym ciązy obowiązek pokrycia wszelkich kosztów związanych z wykupieniem ubezpieczenia. Dokument ubezpieczeniowy musi zabezpieczać towary na kwotę przynajmniej 110% ich wartości. Dodatkowe ubezpieczenia również mogą być wykupywane, jednakże w takiej sytuacji to kupujący będzie musiał pokryć kwotę nadwyżki za opcjonalne ubezpieczenie.
 

Incoterms to krótkie i usystematyzowane zasady wskazujące na podział obowiązków sprzedającego oraz kupującego w przypadku transakcji międzynarodowych. Zasady wskazują na to, która strona w danym obszarze ma ponosić ryzyko i koszty finansowe – tak, aby występowała pełna jasność co do podziału obowiązków. Incoterms są uniwersalne i respektowane na całym świecie. Upraszczają system wymiany gospodarczej – nie doprowadzając do kosztownych nieporozumień. Pozwalają „dogadać się” obu stronom w sposób uczciwy i klarowny, bez żadnych niedomówień. Reasumując, sednem Incoterms jest:

 

Aktualizacja dokumentu do wersji 2020 objęła korektę kilku przepisów oraz usystematyzowania nazw poszczególnych reguł. Zmieniono przepisy, które budziły największe kontrowersje, przemieniając DAT na DPU. Mechanizm Incoterms nie zmienił się jednak gruntownie, gdyż przez wiele lat był bardzo dobrze znanym i respektowanym dokumentem. Reguły Incoterms są rozpoznawalne dla przedsiębiorców międzynarodowych, dlatego nie ma powodu, aby dokonywać w podręczniku jakichś gwałtownych zmian. Pełna treść podręcznika znajduje się na oficjalnej stronie internetowej Międzynarodowej Izby Handlowej.

Jeśli jesteś sprzedawcą i stajesz przed wyzwaniem dostosowania się do reguł Incoterms – pamiętaj o odpowiednim przygotowaniu paczki do wysyłki za pomocą użytecznych narzędzi dostępnych w e-sklepie: folii stretch, pojemnych kartonów i dyspenserów do taśmy pakowej.